فاطمه مغیثی، محقق و دانشآموخته حوزه علمیه خواهران در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) با اشاره به مخالفت عرفان حلقه با نمادشدن آیات قرآن و جداسازی آیات قرآن مانند «و ان یکاد»، «چهار قل» و «آیة الکرسی» گفت: این گروه بر این باور هستند که پس نباید آیات قرآن را به شکل تابلو، نگین انگشتر و نصب آن در آورد چرا که نماد خواهند شد؛ همچنین هر نمادی آسیبزا است در نتیجه باید از بهکارگیری آیات به این صورت، اجتناب شود.
مغیثی اظهار کرد: عرفان حلقه تصریح دارد «به طور کلی وقتی به این شکل در میآید، کما اینکه دارید میبینید یواش یواش آن مسئلهاش حالت یک نماد پیدا میکند، میشود یک نماد مثل خطوط هیراگانا، کاتاگانا، کانجی، حروف چینی که یک نماد است ...؛ این وقتی به صورت نماد در میآید یک ماجراست وقتی در قالب حروف است یک ماجرای دیگری دارد بنابراین نباید به صورت نماد در بیاید ... ».
این محقق که پایاننامه کارشناسی ارشد خود را به موضوع عرفان حلقه اختصاص داده است با بیان اینکه در عرفان حلقه این باور وجود دارد که آیات قرآن ایجاد تشعشع منفی میکند عنوان کرد: جای بسی تعجب است که عرفانی که خود را اسلامی میداند با آیات قرآن حتی لفظ و شکل آن مخالفت آشکار اعلام میکند.
وی با بیان اینکه هر نوع دور شدن از آیات قرآن، نزدیک شدن شیطان جنی و انسی را به دنبال دارد عنوان کرد: عرفان حلقه، حتی از لفظ «بسم الله الرحمن الرحیم» و همراه داشتن آیات قرآن خودداری و این مسئله راه ورود شیاطین را آسانتر میکند.
مغیثی بیان کرد: استفاده از نماد در عرفان حلقه نشانگر التقاط فکری و اعتقادی آن است؛ نمادی که شباهتی هدفمند به تائو دارد و اعتقاد آن را با مجموعه دیگری از ادیان و آیین ملل پیوند میزند. با این وجود دیگر عرفان حلقه را نمیتوان یک عرفان اسلامی-ایرانی دانست که راه سعادت را نشان میدهد بلکه در مسیر خود با گسستن از باورهای اسلامی و پیوستن به آموزههای الحادی، راه نجات را غیر ممکن میسازد.
این دانشآموخته حوزه خواهران با اشاره به باور عرفان حلقه به دسترسی به وحی بیان کرد: بنیانگذار عرفان حلقه مدعی است که به وحی دسترسی دارد لذا یکی از ضروریات در این کلاسها، اتصال با شبکه شعور کیهانی است و از طریق این اتصالات آگاهیهایی دریافت میشود. عرفان حلقه در این باب پا را فراتر مینهد و ادعای اتصال با عالم ملکوت و دریافت معارفی دارد که آن را «آگاهی» مینامد.
مغیثی ادامه داد: در اساسنامه عرفان حلقه آمده است: «عرفان عملی عبارت از شناخت حقیقت جهان هستی از راه کشف و شهود است. به عبارت دیگر، دنیایی است بدون ابزارهای عقلانی، و ادراکات آن باید از ارتباط و اتصال با ماوراء و کسب آگاهی حاصل شود.» پس برای اینکه شناختی از حقیقت جهان هستی داشته باشیم، نیازمند دریافت آگاهی هستیم.
مغیثی گفت: به عبارت روشنتر محمدعلی طاهری ادعایی دارد که هر چند آن را در کتابهایش به صراحت بیان نکرده است اما در لابلای سخنانش در موارد بسیاری به آن اشاره کرده است. آن هم ادعای «نبوت و دریافت وحی» است. وی مدعی است که این ارتباط با ملکوت از طریق روحالقدس انجام میشود و در این مورد باور دارد که «وحدت، حداقل با یک نفر دیگر، تا پس از آن عضو سوم که روح القدس یا روح الامین یا ... بوده، حلقه را تکمیل کرده و با تکمیل حلقه، عضو چهارم آن که خداوند است نیز، فیض خود را به واسطه روح القدس جاری کند.»
این محقق و همکار موسسه بهداشت معنوی بیان کرد: در جای دیگر آمده است: «راه جمعی راهی است که در آن فرد با کمک یک شخص متصلکننده، در حلقه وحدت قرار میگیرد. این حلقه سه عضو دارد: شعور کیهانی، فرد متصلکننده و فرد متصلشونده. با تشکیل حلقه، بلافاصله فیض الهی در آن به جریان افتاده و انجام کارهای مورد نظر، از طریق حلقههای مختلف در چارچوب این عرفان تحقق میپذیرد. برای تحقق حلقهها، وجود سه عضو کافی است...»
مغیثی افزود: به عبارت دیگر، انسان در همه تحولات عرفانی، دریافت همه الهامات و آگاهیها تعالیبخش و ادراکات رحمانی از نعمت وجود این ملک برخوردار است و به عبارتی در همه تجارب عرفانی که حاصل از ارتباط با خدا است، از حضور و نقش هوشمندی الهی بهرهمند میشود بنابر این اتصال با روح القدس یکی از پایههای اعتقادی عرفان حلقه به شمار میرود.
دانشآموخته حوزه خواهران گفت: از سوی دیگر نویسنده در کتاب «انسان از منظری دیگر» مدعی است: «فرا درمانی، نوعی درمان مكمل بوده و ماهيتی كاملا عرفانی دارد و شاخهای از عرفان كيهانی (حلقه) بهشمار میآيد و میافزاید که این رشته با پیشینهای 30 ساله، بنابر ادراکهای شهودی استوار بوده، و از سوی نگارنده (محمدعلی طاهری) بنيانگذاری شده و اصول آن کاملاً با عرفان ايران منطبق است.»
مغیثی در نتیجهگیری از این مطالب اظهار کرد: عرفان حلقه توسط ویبنیان گذاشته شده و پیش از این نیز نبوده است پس ربطی به ادیان و مذاهب پیش از خود ندارد و کاملا جدید است همچنین عرفان حلقه بنا بر ادعای مؤسس آن، صرفا بر پایه ادراکات شهودی وی استوار است.
وی تاکید کرد: موسس عرفان حلقه قبل از آنکه در ادراکات شهودی ادعایی خود تأملات لازم را انجام دهد و گزارش و تعبیر تجربه به اصطلاح شهودیاش را در معرض انظار و دیدگاههای صاحبنظران و مورد نقد و بررسی قرار دهد، اقدام به تأسیس عرفان حلقه کرده که این خود بسی جای تأمل است.
مغیثی گفت: در عرفان حلقه واسطه بودن ائمه(ع) میان انسانها و خداوند نفی میشود و به تبع آن توسل نیز مردود است و از سوی دیگر خاتمیت دین اسلام به خاتمیت عرفان حلقه بدل گشته و ادعای نبوت و دریافت وحی از سوی مؤسس آن به چشم میآید که این اصول حلقه همه در تناقض با معارف والای اسلامی است.
وی با بیان اینکه مؤسس عرفان حلقه «کشف شعور و ضدشهور کلام» و «درمان تمام بیماریها» را از معجزات خود میشمارد تصریح کرد: بدین ترتیب دریافت وحی، ابلاغ به دیگران و داشتن معجزات از ویژگیهای برجسته انبیاست که وی آنها را در مورد خود روا میداند و در هر حال تمامی این موارد نظام فکری از عرفان حلقه به نمایش میگذارد که در آن راهنماشناسی و نبوت مخدوش است.
مغیثی با اشاره به عوامل گرایش به عرفان حلقه با بیان اینکه علل گرایش را میتوان به دو بحث علل بیرونی و علل درونی تقسیم کرد گفت: علل بیرونی، شامل نگاه جامعهشناختی، روانشناختی، معرفتشناختی، دینشناختی و... میشود و علل درونی، مواردی است که در عرفان حلقه دیده میشود و همین عوامل موجب رشد و گسترش آن شده است.
وی با بیان اینکه یکی از نیازهای هر انسانی دستیابی به گوهر معنویت است و در قرآن کریم نیز روح، نفخهای از دم الهی به شمار میرود بیان کرد: عرفان حلقه از همان آغاز فعالیت خود در مورد معنویت سخن رانده و به توضیح آن پرداخته است تا از این طریق افراد را جذب کند.
مغیثی با بیان اینکه در عرفان حلقه تکیه اصلی مباحث حول محور عشق میچرخد اظهار کرد: عشق نیز از نیازهای اساسی روح به شمار میرود و به همین دلیل پرداختن به آن جذابیت فراوانی دارد.
وی، وعده درمانگری را یکی دیگر از دلایل جذب شدن افراد به این عرفان برشمرد و عنوان کرد: عرفان حلقه اتصال با حلقههای شعور کیهانی را اساس کار خود میداند و اولین حلقه، درمانگری است و درمان بیماری اکنون، گذشته و پیشگیری از بیماری آینده از وعدههای عرفان حلقه به شمار میرود و معمولا شخص بیمار برای رهایی از مشقت بیماری هر کاری را میآزماید و از سوی دیگر عرفان حلقه در ابتدا راه سهل الوصولی را برای درمان پیشنهاد میدهد.
این محقق با بیان اینکه چشیدن آسان طعم استادی از دیگر دلایل جذابیت این عرفان است بیان کرد: به طور معمول تدریس و منصب استادی به کسی واگذار میشود که شرایط خاصی مانند؛اخلاق، شأن استادی، داشتن علم و ... را داشته باشد اما روند استادی و تدریس در عرفان حلقه شکل متفاوتی دارد و افراد برای رسیدن به استادی یا مستری، تنها کافی است، دوره کوتاه مدت مستری را بگذرانند یعنی منصب مستری برای فردی بدون هیچ مدرک کلاسیک (بی سواد) نیز صورت میگیرد.
مغیثی، کسب درآمد را از دلایل دیگر در گرایش برخی به عرفان حلقه دانست و افزود: دستیابی به درآمدهای آسان و بدون تلاش زیاد، یکی از جذابیتهای عرفان حلقه برای برخی طرفداران است و متداولترین راه درآمدزایی عرفان حلقه، برگزاری کلاس به شکل هرمی و دریافت مبالغ از شرکتکنندگان است.
وی تاکید کرد: البته اگر کسب درآمد به شکل صحیح و همچنین آسان صورت بپذیرد، اشکالی ندارد اما زمانی که چنین راهی منجر به تخریب علم و بیمار شدن یا تشدید بیماری انسانها باشد، هیچ وجدان بیداری آن را قبول نمیکند.
مغیثی، اتصال با روح القدس را از دیگر جذابیتهای عرفان حلقه برشمرد و گفت: عرفان حلقه اعتقاد دارد که با روشهایی میتوان با روح القدس اتصال برقرار کرد؛ به عنوان نمونه؛ «هنگامی که انسان درخواستی داشته باشد، مستقیماَ از خدا درخواست میکند «فَاسْتَقِيمُوا إِلَيْهِ» ولی جواب درخواست او از طریق شبکه شعور کیهانی (یدالله، روح القدس، جبرئیل و.... پاسخ داده خواهد شد.»
مغیثی در مورد دیدگاه این گروه در زمینه حجاب نیز عنوان کرد: این گروه معتقدند که تا رسیدن به درجات بالای عرفان، نیازی به حجاب نیست زیرا مانع جذب انرژی در فرد میشود.