به بهانه انتشار فراخوان مجدد جذب دانشجو؛
نگرش کمال‌گرای دانشگاه استاد فرشچیان و چند ابهام
گروه دانشگاه ــ سخنان مسئولان دانشگاه آزاد و رئیس دانشگاه استاد فرشچیان و اساتید هنری نشان از این دارد که تلاش می‌کنند عملکرد دانشگاه فرشچیان در حد اعلا و به اصطلاح «صد» باشد و میانه‌ای برای آن قائل نیستند، اما این مهم با توجه به شیوه پذیرش دانشجو و شهریه‌های هنگفت دانشگاه آزاد هم‌خوانی ندارد و همین امر موجب شده که با گذشت یک سال از افتتاح این واحد، همچنان این دانشگاه بدون دانشجو بماند!
به گزارش ایکنا؛ ۳۰ مهرماه ۹۷ بود که طی مراسمی و با حضور استاد محمود فرشچیان، سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، منصور غلامی، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری و علی‌اکبر ولایتی، رئیس هیئت امنا و هیئت مؤسس دانشگاه آزاد اسلامی، دانشگاه هنر‌های اسلامی ــ ایرانی استاد فرشچیان واقع در خیابان انقلاب، خیابان ۱۲ فروردین، خیابان شهید نظری افتتاح شد. (گزارش تصویری این آیین را اینجا ببینید). به گفته مسئولان در همین مراسم مقرر شد که این دانشگاه در سه حوزه «نگارگری و هنر‌های وابسته»، «خوشنویسی و هنر‌های وابسته» و «صنایع دستی» به فعالیت بپردازد. این دانشگاه از بهمن سال گذشته و پس از افتتاح اقدام به انتشار فراخوان جذب دانشجو کرد، اما این امر محقق نشد. سپس در سال ۹۸ و در آستانه آغاز سال تحصیلی جدید، در ایام تابستان امسال و پس از اعلام نتایج آزمون کارشناسی ارشد سال ۹۸، دانشگاه آزاد فراخوانی را به منظور جذب دانشجو منتشر کرد و قصد جذب تعداد ۶۰ دانشجو در سه رشته نگارگری، صنایع چوبی و سفال و سرامیک از میان متقاضیان را داشت که این امر محقق نشد.
اگرچه به گفته مسئولان این دانشگاه، جذب حداکثری دانشجو در این دانشگاه مدنظر نبوده و اصل شایستگی و شاگردی در جوار اساتید مطرح است. حتی اعلام کردند که با توجه به شهریه‌های هنگفت دانشگاه آزاد به ویژه در دروس عملی که بیشترین میزان دروس در این دانشگاه به این بخش اختصاص دارد، تلاش دارند با بورسیه کردن نخبگان هنر‌های سنتی، ورود این افراد به دانشگاه هنر اسلامی ایرانی هموار شود. البته این مهم نیازمند تأمین منابع مالی و سرمایه لازم است، اما عدم پذیرش دانشجو در طول یک سال اخیر نکته قابل تأملی است.
رئیس دانشگاه هنر‌های اسلامی ـ ایرانی استاد محمود فرشچیان همزمان با آغاز سال تحصیلی ۹۸ اعلام کرد که این دانشگاه به دلیل هویت ایرانی خود ممکن است مطابقت چندانی با ضوابط امروزی پذیرش و جذب و آموزش دانشجو نداشته باشد و مسئولان باید توجه داشته باشند که هنر، شیوه آموزشی منحصر به خود را دارد و نباید با شیوه‌های آموزشی نامناسب این رشته‌ها در فضای آموزشی عقیم شوند.
بهمن نامورمطلق، رئیس دانشگاه هنر‌های اسلامی ـ ایرانی استاد فرشچیان، دلیل اصلی عدم پذیرش دانشجو در طول یک سال فعالیت این دانشگاه را عدم همکاری وزارت علوم در پذیرش متفاوت دانشجو در این دانشگاه بیان کرد و با ابراز امیدواری از همکاری و مساعدت وزارت علوم در این زمینه، گفت: تلاش می‌کنیم برای بهمن‌ماه ۹۸ پذیرش دانشجو داشته باشیم. هدف دانشگاه هنر‌های اسلامی ـ ایرانی استاد فرشچیان، تربیت هنرمندی خلاق، حکیم و مردمی است. می‌خواهیم هنرمندی تربیت شود که پس از گرفتن مدرک دانشگاهی، کارآفرین باشد و از زیبایی‌شناسی صیانت کند.
در ادامه، بد نیست نگاهی به چشم‌انداز تأسیس دانشگاه هنر‌های اسلامی ـ ایرانی استاد فرشچیان که تحقق موارد زیر در سطح کشور و منطقه ذکر شده، بیندازیم.
۱. دانشگاه مرجع در حوزه آموزش، پژوهش و خلق آثار هنر‌های سنتی اسلامی ـ ایرانی.
۲. مرکز احیا و به‌کارگیری آموزش هنر‌های سنتی بر مبنای شیوه استاد ـ شاگردی.
۳. پرورش اساتید طراز اول که قادر به راهبری و مدیریت کارگاه‌های خلق آثار فاخر منحصر به فرد هنر‌های سنتی باشند.
۴. مرکز آفرینش و خلق آثار فاخر و اصیل منحصربه‌فرد در سطح جهانی بر پایه دانش و تجربه.
۵. نمایش برجسته‌ترین آثار خلق شده در دانشگاه یا توسط هنرمندان برجسته و نامی کشور و جهان اسلام به صورت پژوهش‌محور.
۶. برنامه‌ریزی و مدیریت جامع آموزش تخصصی هنر‌های سنتی از سطح هنرستان تا بالاترین سطح تحصیلات تکمیلی.
۷. مرجع آموزش هنر‌های سنتی در سطح بین‌الملل در قالب مدارس فصلی و دوره‌های کوتاه‌مدت.
۸. مرجع تولید و انتشار محتوا و کتب آموزشی هنر‌های سنتی اسلامی ـ ایرانی.
۹. مرجع برنامه‌ریزی و برگزاری رویداد‌های تخصصی آکادمیک در حوزه هنر‌های سنتی.
اهداف تأسیس دانشگاه استاد فرشچیان
از مهمترین اهدافی که برای راه‌اندازی و تأسیس دانشگاه هنر‌های اسلامی ـ ایرانی استاد فرشچیان مدنظر مسئولان بوده، می‌توان به ارتقای علمی و مهارتی و خلق آثار ارزشمند و فاخر مبتنی بر ارزش‌های جاودانه هنر‌های اسلامی ـ ایرانی با تکیه بر شیوه‌های استاد – شاگردی، رعایت سنت‌های اثرگذار و اصیل مبادی و مبانی و آداب معنوی در حوزه آموزش هنر‌های سنتی، بهره‌گیری از حکمت هنر‌های اسلامی ـ ایرانی در شناخت و احیای هنر‌های سنتی، تلاش برای احیا و زنده نگاه داشتن و ثبت و ضبط هنر‌های بومی از طریق انتقال و آموزش آن به نسل‌های بعد، تلاش در جهت اعتلای فرهنگ اسلامی ـ ایرانی از طریق تقویت، تعمیق و گسترش معنویت و فضایل اخلاقی در عرصه هنر و ایجاد و راه‌اندازی مراکز آفرینش، پژوهش، نمایش و اسناد، کتابخانه، فیلم‌خانه و موزه هنر‌های اصیل اسلامی ـ ایرانی اشاره کرد.
براساس اهداف مذکور، مقرر شده این دانشگاه برنامه‌های راهبردی مشخصی همچون موارد زیر اتخاذ کند:
۱. احیای شیوه استاد ـ شاگردی و اجازه‌نامه‌ها در آموزش هنر‌های سنتی و صناعی.
۲. تهیه و تدوین برنامه جامع آموزشی در زمینه هنر‌های اسلامی ـ ایرانی در مقاطع مختلف دانشگاهی.
۳. برپایی دوره‌های آموزش نظری و عملی هنری برای هنرجویان داخل و خارج کشور، با رعایت ضوابط و مقررات مربوط و اعطای گواهی معتبر در قالب ایجاد مدارس عالی مهارتی و کوتاه‌مدت.
۴. مشارکت در راستای تولید علم و افزایش سهم تولیدات هنری با تأکید بر هنر‌های اسلامی و نهادینه کردن شیوه‌های اصیل آموزش هنر.
۵. تحقیق، شناسایی، جمع‌آوری و تدوین آثار مکتوب و غیرمکتوب هنری و فرهنگی مؤثر در امر آموزش هنری.
۶. انتخاب و به‌کارگیری استادان برتر هنر به ویژه استادان صاحب سبک و احیای شیوه‌های متنوع آموزش هنر با رعایت ضوابط جذب دانشگاه.
۷. تأسیس نگارستان‌ها و مراکز پژوهشی، مطابق اهداف واحد ویژه در زمینه‌های نگارگری، خوشنویسی، طراحی سنتی، صنایع دستی، فرش و هنر‌های صناعی، معماری سنتی و هنر‌های وابسته، آیین‌ها، نمایش‌ها و آوا‌های دینی، بومی و ملی با رعایت ضوابط مربوطه.
۸. راه‌اندازی نگارخانه دائمی هنر‌های اسلامی ـ ایرانی با استفاده از نمایشگاه‌های حقیقی و مجازی هنر.
۹. برنامه‌ریزی و اجرای پژوهش‌های هنرمندمحور، بنیادین و توسعه‌ای.
۱۰. انتشار دستاورد‌های هنری و پژوهشی دانشگاه در مجلات علمی داخلی و بین‌المللی به منظور حفظ، احیا، توسعه و ترویج میراث فرهنگی اسلامی ـ ایرانی.
۱۱. ثبت، تدوین و انتشار کتاب و مقالات برتر و نیز تدوین دائرةالمعارف‌های مرتبط با هنراسلامی ـ ایرانی.
۱۲. شبکه‌سازی میان هنرمندان، صاحب‌نظران، محققان و پژوهشگران هنر‌های اسلامی ـ ایرانی به صورت حقیقی و مجازی.
۱۳. عضویت در نهاد‌ها و سازمان‌های ملی و بین‌المللی فرهنگی و اعطای مدرک و عضویت افتخاری به شخصیت‌های برجسته.
۱۴. اجرای دوره‌های مهارت‌افزایی جهت پرورش استادان توانمند در راه‌اندازی و مدیریت کارگاه‌های هنری سنت‌محور با قابلیت‌ها و توانمندی‌های لازم در بازار‌های معاصر.
تاکنون دو نگارستان (نگارستان هنر‌های سنتی و نگارستان هنر‌های صناعی) در این دانشگاه دایر شده و رشته‌هایی از جمله هنر اسلامی (گرایش نگارگری)، رشته هنر اسلامی (گرایش هنر و صنایع چوبی)، رشته هنر اسلامی (گرایش سفال و سرامیک) و رشته فرش (گرایش طراحی) راه‌اندازی شده است، اگرچه این دانشگاه تاکنون موفق به جذب دانشجو در هیچ‌یک از این رشته‌ها نشده است.
براساس اهداف مذکور، مقرر شده این دانشگاه برنامه‌های راهبردی مشخصی همچون موارد زیر اتخاذ کند:
۱. احیای شیوه استاد ـ شاگردی و اجازه‌نامه‌ها در آموزش هنر‌های سنتی و صناعی.
۲. تهیه و تدوین برنامه جامع آموزشی در زمینه هنر‌های اسلامی ـ ایرانی در مقاطع مختلف دانشگاهی.
۳. برپایی دوره‌های آموزش نظری و عملی هنری برای هنرجویان داخل و خارج کشور، با رعایت ضوابط و مقررات مربوط و اعطای گواهی معتبر در قالب ایجاد مدارس عالی مهارتی و کوتاه‌مدت.
۴. مشارکت در راستای تولید علم و افزایش سهم تولیدات هنری با تأکید بر هنر‌های اسلامی و نهادینه کردن شیوه‌های اصیل آموزش هنر.
۵. تحقیق، شناسایی، جمع‌آوری و تدوین آثار مکتوب و غیرمکتوب هنری و فرهنگی مؤثر در امر آموزش هنری.
۶. انتخاب و به‌کارگیری استادان برتر هنر به ویژه استادان صاحب سبک و احیای شیوه‌های متنوع آموزش هنر با رعایت ضوابط جذب دانشگاه.
۷. تأسیس نگارستان‌ها و مراکز پژوهشی، مطابق اهداف واحد ویژه در زمینه‌های نگارگری، خوشنویسی، طراحی سنتی، صنایع دستی، فرش و هنر‌های صناعی، معماری سنتی و هنر‌های وابسته، آیین‌ها، نمایش‌ها و آوا‌های دینی، بومی و ملی با رعایت ضوابط مربوطه.
۸. راه‌اندازی نگارخانه دائمی هنر‌های اسلامی ـ ایرانی با استفاده از نمایشگاه‌های حقیقی و مجازی هنر.
۹. برنامه‌ریزی و اجرای پژوهش‌های هنرمندمحور، بنیادین و توسعه‌ای.
۱۰. انتشار دستاورد‌های هنری و پژوهشی دانشگاه در مجلات علمی داخلی و بین‌المللی به منظور حفظ، احیا، توسعه و ترویج میراث فرهنگی اسلامی ـ ایرانی.
۱۱. ثبت، تدوین و انتشار کتاب و مقالات برتر و نیز تدوین دائرةالمعارف‌های مرتبط با هنراسلامی ـ ایرانی.
۱۲. شبکه‌سازی میان هنرمندان، صاحب‌نظران، محققان و پژوهشگران هنر‌های اسلامی ـ ایرانی به صورت حقیقی و مجازی.
۱۳. عضویت در نهاد‌ها و سازمان‌های ملی و بین‌المللی فرهنگی و اعطای مدرک و عضویت افتخاری به شخصیت‌های برجسته.
۱۴. اجرای دوره‌های مهارت‌افزایی جهت پرورش استادان توانمند در راه‌اندازی و مدیریت کارگاه‌های هنری سنت‌محور با قابلیت‌ها و توانمندی‌های لازم در بازار‌های معاصر.
تاکنون دو نگارستان (نگارستان هنر‌های سنتی و نگارستان هنر‌های صناعی) در این دانشگاه دایر شده و رشته‌هایی از جمله هنر اسلامی (گرایش نگارگری)، رشته هنر اسلامی (گرایش هنر و صنایع چوبی)، رشته هنر اسلامی (گرایش سفال و سرامیک) و رشته فرش (گرایش طراحی) راه‌اندازی شده است، اگرچه این دانشگاه تاکنون موفق به جذب دانشجو در هیچ‌یک از این رشته‌ها نشده است.
اولویت‌های پذیرش دانشجو
فرایند پذیرش دانشجو در دانشگاه استاد فرشچیان نیز به این ترتیب است که افرادی که دارای مدرک پایان دوره کارشناسی اعم از پیوسته یا ناپیوسته یا بالاتر مورد تأیید وزارتین و دانشگاه و یا مدارک معادل هنری همچون درجه‌های هنری مورد تأیید دیگر وزارتخانه‌ها و یا نهاد‌های مرجع هنری کشور هستند و در آزمون کارشناسی ارشد پذیرفته شده‌اند، می‌توانند برای ثبت‌نام در این دانشگاه اقدام کنند. همچنین این دانشگاه آزمون عملی و مصاحبه نظری را در بدو ورود از متقاضیان تحصیل برگزار می‌کند و نتایج را در پرونده پیشینه هنری متقاضی ثبت و نظر نهایی اعلام می‌شود. البته اولویت‌هایی هم برای پذیرش دانشجو در دانشگاه استاد فرشچیان وجود دارد، از جمله افرادی که از اساتید بزرگ (اساتید درجه یک هنری معرفی می‌شوند و اجازه‌نامه دارند) یا خود دارای درجه دو و یا سه هنری ارشاد هستند. همچنین دانش آموختگان رشته‌های صنایع دستی، هنر اسلامی، کتابت و نگارگری، نقاشی ایرانی و دیگر رشته‌های هنری و غیرهنری که سابقه هنری در رشته مورد تقاضا داشته باشند، می‌توانند به تحصیل در این دانشگاه بپردازند.
ابلاغ شیوه‌نامه اجرایی برای دانشگاهی که یک سال بدون دانشجوست
طی یک ماه اخیر نیز شیوه‌نامه اجرایی واحدهنر‌های اسلامی ـ ایرانی استاد فرشچیان دانشگاه آزاد از سوی رئیس دانشگاه آزاد ابلاغ شد. طهرانچی طی بخشنامه‌ای تأکید کرده به منظور حفظ و توسعه دانش‌بنیان، هنر‌های اسلامی ـ ایرانی و تربیت استاد‌کاران هنر‌های بومی و سنتی و عطف به مصوبات جلسه شورای معین و شورای عالی انقلاب فرهنگی مبنی بر ایجاد «دانشگاه هنر‌های اسلامی ـ ایرانی استاد محمود فرشچیان»، دانشگاه مزبور با عنوان «دانشگاه آزاد اسلامی واحد(ویژه) هنر‌های اسلامی ـ ایرانی استاد محمود فرشچیان» و متناسب با چارچوب‌ها و مقررات دانشگاه آزاد اسلامی ایجاد می‌شود.
در این بخشنامه آمده است در جهت پیشبرد اهداف و اجرای برنامه‌های تدوین شده واحد مزبور، شیوه‌نامه اجرایی آن ابلاغ می‌شود و ضروری است تمام معاونان، رؤسای مراکز و مدیران کل سازمان مرکزی و رؤسای استان‌ها و واحد‌های دانشگاهی نسبت به اجرای مفاد این بخشنامه اقدام و با واحد استاد فرشچیان همکاری کنند. شیوه‌نامه اجرایی دانشگاه آزاد اسلامی واحد(ویژه) هنر‌های اسلامی ایرانی استاد فرشچیان با اهداف حفظ، حراست و گسترش هنر‌های اسلامی ـ ایرانی در سطح ملی و بین‌المللی، بهره‌گیری از حکمت و معنویت اسلامی و ایرانی در احیای هنر‌های سنتی، آموزش مؤثر و متناسب با دانشجویان و هنرجویان براساس شیوه‌های اصلی استاد شاگردی و پژوهش در آرا، آثار و تجربیات هنرمندان و هنر‌های اسلامی ـ ایرانی و ... ابلاغ شده است.
این شیوه‌نامه شامل مواردی از جمله وظایف و اختیارات، محل فعالیت، ارکان واحد و وظایف و اختیارات رئیس دانشگاه، وظایف و اختیارات رئیس واحد، ترکیب هیئت رئیسه واحد، وظایف و اختیارات هیئت رئیسه، منابع مالی، نحوه گزینش داوطلبان، برنامه‌های آموزشی و سرفصل دروس، ساختار مدیریتی واحد و ... است.
همه موارد ذکر شده؛ اهداف کلان، چشم‌انداز‌های کمال‌گرا در تأسیس این دانشگاه، ابلاغ شیوه‌نامه اجرایی این دانشگاه به عنوان یکی از واحد‌های دانشگاهی آزاد اسلامی و نیز تقدیر جمعی از هنرمندان از مسئولان دانشگاه آزاد برای تأسیس این واحد دانشگاهی که ماه گذشته انجام شد، همه و همه در حالی است که تاکنون یک دانشجو هم جذب این دانشگاه نشده و این یعنی متقاضیان رشته‌های هنر‌های اسلامی ـ ایرانی، سایر دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی دیگر را برای تحصیل در رشته‌های تخصصی هنری به این واحد ترجیح داده‌اند.
همه موارد ذکر شده؛ اهداف کلان، چشم‌انداز‌های کمال‌گرا در تأسیس این دانشگاه، ابلاغ شیوه‌نامه اجرایی این دانشگاه به عنوان یکی از واحد‌های دانشگاهی آزاد اسلامی و نیز تقدیر جمعی از هنرمندان از مسئولان دانشگاه آزاد برای تأسیس این واحد دانشگاهی که ماه گذشته انجام شد، همه و همه در حالی است که تاکنون یک دانشجو هم جذب این دانشگاه نشده و این یعنی متقاضیان رشته‌های هنر‌های اسلامی ـ ایرانی، سایر دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی دیگر را برای تحصیل در رشته‌های تخصصی هنری به این واحد ترجیح داده‌اند.
نگرانی از توقف دانشگاه در میانه راه
شاید بهتر بود دانشگاه آزاد از یک گروه آموزشی با نام «گروه آموزشی استاد فرشچیان» فعالیت در این عرصه را آغاز می‌کرد و بعداً درباره تأسیس و راه‌اندازی دانشکده و دانشگاهی با این نام تصمیم‌گیری می‌شد. نگرانی دیگری که وجود دارد این است که به احتمال زیاد، منابع، اسناد و مدارک آموزشی و پژوهشی زیادی در حوزه هنر‌های اسلامی ــ ایرانی در اختیار دانشگاه استاد فرشچیان قرار داده شده باشد، اما به‌دلیل این شیوه فعالیت و کمبود استادانی که بتوانند از این منابع استفاده کنند، در میانه راه توقف کرده و نتواند به اهداف عالیه خود برسد.
از طرفی تأکید می‌شود دانشگاه فرشچیان با رویکرد استاد ـ شاگردی در نظر دارد جذب دانشجو انجام دهد و تلاش دارد بتواند آموزش رشته‌های هنر اسلامی و ایرانی را به اصل خود بازگرداند و ترکیبی از معرفت، انسان و صداقت و مضامینی مانند خودشناسی و اصولی که جدای از تکنیک در درون انسان رسوخ می‌کند را در افراد پرورش دهد. حتی می‌گویند این دانشگاه نسبت به کمیت بی‌اهمیت است و می‌خواهد دانشجویانی را پذیرش کند که عاشق رشته هنر‌های اسلامی هستند؛ اما با توجه به نوع تحصیل در دانشگاه آزاد و شهریه‌های دریافتی، شاید بهتر باشد دانشگاه آزاد از توانمندی مالی خود را در این حوزه استفاده و سرمایه لازم برای تحقق اهداف تأسیس این دانشگاه را تأمین کند و در پی بهره‌بری مادی از این دانشگاه نباشد.
خبرگزاری ایکنا در گزارش‌های آتی پیگیر ابهامات و پاسخ به چرایی عدم جذب دانشجو در دانشگاه استاد فرشچیان، رویکرد استاد ـ شاگردی در این دانشگاه و مشکلی که وزارت علوم با این شیوه پذیرش دانشجو دارد و نیز چشم‌انداز کمال‌گرای این دانشگاه برای تربیت هنرمندان مؤلف، خلاق و حکیم با توجه به روال آموزش در دانشگاه‌ها خواهد بود.
انتهای پیام مطالب مرتبط
بهروز
| 
۱۳۹۸/۱۰/۲۴ - ۱۷:۲۶
پاسخ
عالی بود سهراب
| ۱۳۹۸/۱۰/۲۴ - ۱۸:۲۹
پاسخ
خب چه اصراریه دانشگاه جدید باز کردن؟ واقعا الان مشکل دانشگاه جدید و نگرش کمال گراست؟ اگه جوانی اهل علم و هنر و یادگیری باشه خودش می جوشه و نیازی به تشکیل دانشگاه جدید نیست. 
