قیام 15 خرداد، بذر انقلاب را در دل خاک نهاد

محمد سامانی، مدرس دانشگاه از شهرستان زاهدان در گفت‌وگو با ایکنا از سیستان‌وبلوچستان، گفت: جامعه ایران، همواره یک بافت مذهبی داشته و کسانی که این ویژگی مردم ایران را نادیده گرفته‌اند، در طول تاریخ، اقداماتشان محکوم به شکست بوده است.

وی ادامه داد: وقتی کِندی بر مسند ریاست جمهوری امریکا نشست، برای آن‌که از قیام‌های مردمی در کشورهای جهان سوم جلوگیری کند، یک سری راهکارها ارائه داد و حاکمان آن کشورها را به انجام برخی اصلاحات تشویق کرد.

مدرس دانشگاه سیستان‌وبلوچستان بیان کرد: محمدرضا شاه نیز در ایران، برخی اصلاحات مانند اصول شش‌گانه انقلاب سفید را به اجرا درآورد که هدف آن را تحول در ساختار سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ایران اعلام کردند، اما در واقع این طرح نخستین گام عمده‌ شاه برای تثبیت قدرتش بود. شاه همچنین در قالب لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی، قید اسلام از شرایط انتخاب شوندگان حذف کرد.

وی افزود: این اصلاحات حساب‌شده نبود و با شرایط داخلی ایران که یک جامعه سنتی و مذهبی بود، سازگاری نداشت، بنابراین موجبات نارضایتی مردم را فراهم کرد. از سوی دیگر، برخی جنایات شاه مانند حمله به مدرسه فیضیه در سال 1342 و دستگیری امام خمینی‌(ره) که علیه شاه و جنایات اسرائیل افشاگری کرده بود و میان مردم محبوبیت بسیاری داشت، در نهایت منجر به قیام خونین مردم در 15 خرداد 1342 شد.

سامانی اظهار کرد: امام(ره) سخنرانی‌های ارزشمندی در خصوص توطئه‌های ضد اسلامی صهیونیست‌ها و همچنین رژیم شاه ایراد کرده بود که موجب خشم رژیم شد، بنابراین شاه تصمیم گرفت فریاد عدالت امام(ره) را خاموش کند، اما دستگیری ایشان، اقدامی نابخردانه بود که پایه‌های حکومتش را فروریخت.

وی گفت: به دنبال انتشار خبر بازداشت امام در سحرگاه 15خرداد 1342، اعتراضات گسترده‌ای در قم، تهران، ورامین، مشهد و شیراز برگزار شد که با شعارهایی بر ضد شاه و در طرفداری از امام همراه بود؛ گرچه مزدوران رژیم، مردم معترض را به خاک و خون کشیدند، اما بذر انقلاب از همان روز در خاک نهاده شد و 15 سال بعد، به ثمر نشست.

این مدرس دانشگاه بیان کرد: قیام 15 خرداد، به معنای واقعی کلمه، یک انقلاب مردمی و کاملا خودجوش بود، بطوری که هیچ کدام از گروه‌های شرکت کننده در این قیام، برای پانزده خرداد برنامه‌ریزی خاصی نداشتند، اما همه هدفی مشترک داشتند.

وی افزود: این قیام به زور اسلحه و نظامی‌گری، سرکوب شد، اما نتایج ارزشمندی داشت. از جمله اینکه چهره منافقانه و ریاکار شاه افشا شد و مبارزه با اصل نظام شاهنشاهی مورد توجه قرار گرفت؛ همچنین پس از این قیام بود که ضرورت ایجاد تشکل برای ادامه مبارزه احساس شد.

سامانی اضافه کرد: این قیام نشان داد که انگیزه مذهبی، نیرومندترین انگیزه برای مقابله با رژیم طاغوت است. قیام 15 خرداد سبب شد تا امام(ره) و مردم، بیش از پیش به هم نزدیک شوند و در نهایت، منجر به پیروزی انقلاب شود.