به گزارش ایکنا؛ جلسه تفسیر قرآن کریم آیتالله احمد عابدی بر محور جلد اول تفسیر مجمعالبیان، 11 مردادماه با محوریت آیات 1 تا 3 سوره آل عمران در حوزه علمیه قم برگزار شد. خداوند متعال در این آیات میفرماید: «الم اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ نَزَّلَ عَلَيْكَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقًا لِمَا بَيْنَ يَدَيْهِ وَأَنْزَلَ التَّوْرَاةَ وَالْإِنْجِيلَ؛ الف لام میم خداست كه هيچ معبود [بحقى] جز او نيست و زنده [پاينده] است اين كتاب را در حالى كه مؤيد آنچه [از كتابهاى آسمانى] پيش از خود مىباشد به حق [و به تدريج] بر تو نازل كرد و تورات و انجيل را». گزیده متن جلسه از نظر میگذرد؛
سوره آل عمران چند ویژگی دارد؛ اولاً بحث مفصلی درباره مسیحیت و شناخت مسیحیت دارد. شاید خیلی از ما تصور درستی از مسیحیت نداریم. حدود هشتاد آیه این سوره درباره مسیحیت است. سپس بحث مفصلی درباره جنگ و جهاد مطرح میشود.
شأن نزول بحثی که راجع به مسیحیت مطرح شده این است که تعدادی از مسیحیان جهت بحث خدمت رسول خدا(ص) رسیدند و این آیات شریفه نازل شد که بعداً خواهیم گفت. این آیات راجع به مسیحیت است. مسیحیت به صورت کلی سه فرقه است؛ مسیحیت کاتولیک، مسیحیت پروتستان و مسیحیت ارتودوکس. خود پروتستان بیش از دو هزار فرقه دارد. پروتستان برای قرن شانزدهم و هفدهم میلادی است؛ یعنی تازه درست شده است. طبیعی است قرآن چیزی راجع به مسیحیت پروتستان ندارد و آنچه هست، درباره مسیحیت کاتولیک و ارتودوکس است که خود اینها فرقههایی دارد.
اگر مسیحیت زمان نزول قرآن را در نظر بگیرید، مسیحیت زمان نزول قرآن با مسیحیتی که امروز در دنیا وجود دارد، تفاوت دارد. مسیحیت کاتولیک یا ارتودوکس امروزی غیر از آن چیزی است که زمان پیامبر(ص) بوده است، همچنانکه مسیحیت در جزیرةالعرب غیر از مسیحیت در مصر و روم بوده است. یعنی خدای متعال مطالبی درباره مسیحیت بیان میکند که راجع به مسیحیت زمان پیامبر(ص) در جزیرةالعرب است، نه مسیحیان امروز یا مسیحیان خارج از جزیرةالعرب.
ما باید روش بحث قرآن با مسیحیت جزیرةالعرب را یاد بگیریم و سپس آن روش را بحث با مسیحیت امروز به کار بگیریم، نه خود آن حرفها را، چون اعتقادات اینها خیلی متفاوت است. مثلاً ما امروز هیچ مسیحی نداریم که بگوید مریم(س) خدا است یا کسی بخواهد مریم را بپرستد، در حالی که قرآن میگوید: «وَإِذْ قَالَ اللَّهُ يَا عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ أَأَنْتَ قُلْتَ لِلنَّاسِ اتَّخِذُونِي وَأُمِّيَ إِلَهَيْنِ مِنْ دُونِ اللَّهِ؛ و [ياد كن] هنگامى را كه خدا فرمود اى عيسى پسر مريم آيا تو به مردم گفتى من و مادرم را همچون دو خدا به جاى خداوند بپرستيد». امروزه ابداً چنین مسیحیتی وجود ندارد که بگوید عیسی و مریم را بپرستید. با این حال در برخی کتابهای ملل و نحل آمده است که یک مسیحیانی هستند که دو خدایی هستند و مریم و عیسی را میپرستند. پس گاهی قرآن اینگونه مطالبی را بیان میکند. این اشتباه است که کسی آیات قرآن راجع به مسیحیت را جمع کند و برای واتیکان بفرستد. مسیحیت امروز یک چیز است و مسیحیتی که قرآن بحث میکند، چیز دیگری است.
توجه داشته باشید همین ابتدای سوره آل عمران هم که بحثهای توحیدی مطرح میشود، ناظر به مسیحیت است و اینکه مسیحیت شرکآلود است. البته شرک در مسیحیت، شرک در عبادت است.
متن مجمعالبیان در تفسیر آیات سوره آل عمران چنین است: «سورة آلعمران مدنية و آياتها مائتان هي كلها مدنية، عن ابن عباس وقتادة و مجاهد و جميع المفسرين. عدد آيها مائتان إلا آية شامي. و مائتان في الباقين خلافها في سبع آيات. عد الكوفي ألم آية. والإنجيل الثانية آية. وترك وأنزل الفرقان. وعد البصري ورسولا إلى بني إسرائيل آية. وترك الشامي التوراة والإنجيل الأول. وعد مقام إبراهيم، هو وأبو جعفر. وترك أبو جعفر مما تحبون. وعد أهل الحجاز حتى تنفقوا مما تحبون.
فضلها: روى أبي بن كعب عن رسول الله(ص) قال: من قرأ سورة آل عمران أعطي بكل آية منها أمانا على جسر جهنم. ابن عباس قال: قال رسول الله(ص): من قرأ سورة آل عمران يوم الجمعة(ص) وملائكته حتى، تجب الشمس. بريدة قال: قال رسول الل(ص): تعلموا سورة البقرة، وسورة آل عمران، فإنهما الزهراوان، وإنهما تظلان صاحبهما يوم القيامة كأنهما غمامتان، أو غيابتان، أو فرقان من طير صواف.»
در مورد تعداد آیات این سوره، میان مفسران اختلاف وجود دارد. یک بحث این است از کجا باید بفهمیم یک عبارتی وسط آیه است یا سر آیه است. یک قاعده کلی این است آخر آیات باید با هم مشابه یا مقارن باشند؛ یعنی با هم جور در بیایند. مثلاً آیه میفرماید: «والعصر ان الانسان لفی خسر»، انتهای هر دو آیه حرف راء آمده است یا در سوره توحید میخوانیم «قل هو الله احد الله صمد»، حرف آخر آیات حرف دال است. آخر آیات یا باید یک حرف باشد یا مقارن باشد، مثل میم و نون. بعداً بحثهای مرتبط با این موضوع را بیان خواهیم کرد.
انتهای پیام