نشست علمی- ترویجی «چیستی جهاد تبیین در آیات و روایات» برگزار شد

به گزارش خبرنگار ایکنا، حجت‌الاسلام امیر بنی‌عصار، عصر امروز شنبه ششم آذرماه طی سخنانی در نشست علمی ـ ترویجی «چیستی جهاد تبیین در آیات و روایات» که در سالن عارف‌الحسینی مجتمع آموزش عالی قرآن و حدیث المصطفی برگزار شد، با اشاره به اهمیت اصلاح روش‌ها در فقه‌الحدیث، با بیان اینکه در «جهاد تببین» باید مستندات روایی و قرآنی آن بیان شود، اظهار کرد: برای کشف معنای دقیق «جهاد تبیین» باید معانی دو واژه جهاد و تبیین به صورت تفکیکی بررسی شود. تبیین، روشن کردن حق و حقیقتی است که به صورت عمدی یا ناخودآگاه پوشانده شده است.

استاد جامعةالمصطفی با بیان اینکه مقوله جهاد، حرکتی فرهنگی است که در اسلام بازتولید شده، افزود: اسلام تغییر مفهومی به جنگ و حرب داد و آن را منحصر در اذن الهی برشمرد تا این تلاش و مشقت با فی سبیل الله بودن، معنای مقدسی پیدا کند.

حجت‌الاسلام بنی‌عصار با بیان اینکه در اسلام، معنای جهاد توسعه‌یافته و وجوب شرعی برای جهاد بیان شده است، گفت: ترکیب «جهاد تبیین» برای این بود که این مفهوم مقدس را برای کار ارزشمند تبیین حقایق الهی به کار گیریم. نامه‌هایی که رسول‌الله(ص) به کشور‌های مختلف برای دعوت به اسلام می‌فرستادند، نخستین جهاد ابتدایی تبیین در اسلام بوده است.

این محقق و پژوهشگر علوم دینی با اشاره به اینکه پیشینه جهاد تبیین به صدر اسلام برمی‌گردد، اظهار کرد: اهل‌بیت(ع) ویژگی‌های تبیینی برای برخی از اصحاب ذکر کرده‌اند؛ ضعف در جهاد تبیین پس از رحلت رسول گرامی اسلام(ص)، منجر به شکل‌گیری جهاد نظامی در سرزمین‌های اسلامی شد.

وی با اشاره به مصادیق دیگری از جهاد تببین در تاریخ اسلام، مستندات روایی اهمیت تبیین و جهاد در این راه را مورد توجه قرار داد و اذعان کرد: امام علی(ع)، در خطبه‌ای، ریشه فتنه‌ها را فقدان تببین بیان فرمودند؛ تبیین، راه را برای تسلط باطل بسته، حق را حکم فرما می‌سازد.

حجت‌الاسلام بنی‌عصار تببین را وظیفه‌ای دینی بر دوش آحاد مختلف مردم دانست و گفت: همه مسلمانان و افراد به اندازه توان، ظرفیت و استعدادی که دارند، مسئول تبیین حقایق و معارف ناب‌الهی هستند.

وی با بیان اینکه رهبر معظم انقلاب با جهاد تبیین، توجه ویژه‌ای به جبهه جدید مبارزه با دشمنان اسلام داشتند، گفت: تبیین دایره پیشرفت‌های هسته‌ای، سلول‌های بنیادی، نانو، هوافضا، اقتدار دفاعی و موشکی، توسعه دانشگاهی، پیشرفت‌های علم و صنعت شامل؛ امور ساختمانی و عمرانی، ماشین‌ها و هواپیما، تنها بخش مهمی از مصادیقی است که جدای از تبیین معارفی باید بدان توجه کرد.

استاد گروه حدیث جامعةالمصطفی، با بیان اینکه مردم در دوران ضعف تبیین، احساس می‌کنند حقیقتی وجود ندارد، تصریح کرد: جهاد تببین، کلید واژه رهبرمعظم انقلاب و برگرفته از آیات و روایات است و بر همه جوانان، آگاهان و علما تکلیفی را استوار ساخته، و برای اثربخشی بیشتر تبیین معارف و حقایق به کار گرفته می‌شود.

حجت‌الاسلام بنی‌عصار با تأکید بر اینکه اگر تلاشی بی‌وقفه و درد درونی برای دفاع از دین داشته باشیم، به آن جهاد گفته می‌شود، اظهار کرد: جهاد تبیین، تکلیفی فراگیر است که اگر محقق نشود، منجر به آثار سوئی می‌شود که پس از رحلت پیامبر گرامی اسلام(ص) جامعه اسلامی با آن مواجه شد.

در ادامه حجت‌الاسلام رحیم سالمی، ناقد نخست این نشست علمی- ترویجی، این نشست را موضوع مهمی دانست که نیازمند برگزاری نشست‌ها و کرسی‌های علمی- ترویجی با این مباحث دانست و گفت: جهاد تبیین، از کلیدواژه‌هایی است که رهبر معظم انقلاب در روز‌های اخیر مطرح کرده‌اند. برای پرداختن درست به این موضوع باید به خاستگاه آن، به ویژه سخنرانی ایشان که در آن، این کلیدواژه مطرح شد، توجه کرد.

وی با بیان اینکه مقام معظم رهبری در دهه ۶۰ بحث تهاجم فرهنگی و در دهه ۷۰ جنگ نرم و امثالهم را مطرح کردند و مسئولان و حوزویان را متوجه این مسائل کردند، خاطرنشان کرد: رهبر معظم انقلاب فقیهی هستند که به معنای واقعی، حرکت و فعالیت‌های دشمن را رصد می‌کنند و هشدار‌هایی مطرح می‌سازند.

حجت‌الاسلام سالمی با بیان اینکه روش قرآنی و روایی، شبیه تعریف منطق ارسطویی نیست، افزود: روش قرآنی و روش روایی، روش ویژه‌ای است که در آن تعریف به آثار و اقسام مورد نیاز جامعه بیان می‌شود.

وی با تأکید بر اینکه نهج‌البلاغه سرشار از جهاد تبیینی است، اظهارکرد: بیان اقسام و انواع جهاد، چه در مقام دفاع و چه جهاد تبیینی ابتدایی اهل‌بیت(ع)، شیوه و مدل قرآنی و روایی است که از مدل منطق ارسطویی فاصله گرفت.

حجت‌الاسلام سالمی ادامه داد: جهاد تبیینی امر واجبی است که ناظر به نهی کتمان و وجوب تبلیغ احکام الهی دنبال می‌شود.

در پایان این نشست علمی، حجت‌الاسلام سیدحسن محمدی به عنوان ناقد دوم این نشست علمی، با بیان اینکه برای این موضوع باید کنفرانس‌ها و نشست‌های علمی متعددی برگزار شود، افزود: مقدمه را می‌توان با آیات نَفَر و آیاتی آغاز کرد که صراحت در جهاد تبیینی دارد.

وی جهاد تبیین را موضوعی قرآنی و روایی دانست که تبیین آن نیازمند لغات قرآنی است. مقدم داشتن آیات قرآن بر روایات در تفسیر موضوعی و تعیین دایره مکلف در جهاد تببین، بخش دیگری از تأکیدات حجت‌الاسلام محمدی بود.