عرضه آنلاین مجموعه نسخ خطی فارسی در کتابخانه کنگره آمریکا

به گزارش ایکنا به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه کنگره آمریکا، این کتابخانه به مدت 10 روز مجموعه‌ا‌ی از کتاب‌های فارسی را به‌صورت pdf رایگان در اختیار مخاطبان گذاشته است. 

در این مجموعه، آثاری در زمینه دین و عقاید، کلام، تاریخ، شعر و ادب، هنر، پزشکی، نجوم و ... ارائه شده است. 

در بخش توضیحات این پایگاه درباره این مجموعه آمده است: کتابخانه کنگره مجموعه‌ای قابل توجه از نسخه‌های خطی نادر فارسی، کتاب‌های چاپ سنگی و آثار اولیه و همچنین کتاب‌های چاپی که در بخش آفریقا و خاورمیانه (AMED) و بخش کتاب‌های کمیاب و مجموعه‌های ویژه نگهداری می‌شوند، برای عموم عرضه کرده است.

بیشتر این نسخه‌های خطی و کتاب‌های چاپ سنگی فارسی در دهه 1930 توسط کرکور میناسیان (1874-1944)، فروشنده مشهور آثار هنری اسلامی و خاور نزدیک که در نیویورک و پاریس فعال بود برای کتابخانه تهیه شد. دستاوردهای میناسیان شامل گنجینه‌ای از کل خاورمیانه با کتاب‌ها و نسخه‌های خطی کمیاب به زبان‌های عربی، فارسی، ترکی و ارمنی بود. از دهه 1930، کتابخانه به خرید تعداد کمی از نسخه‌های خطی و چاپ سنگی فارسی در حراجی‌ها، و از فروشندگان نسخه‌های خطی و کتاب‌های عتیقه از جمله کریستیز و ساتبی ادامه داده است. کتابخانه همچنین از سخاوت افرادی که آثار فارسی کمیابی را از خانواده‌های خود به ارث برده و قبل از جنگ جهانی دوم در ایالات متحده یا اروپا حضور داشته‌اند، بهره‌مند شده است.

این نسخه‌های خطی نادر فارسی، چاپ سنگی و کتاب‌های چاپی قدیمی، شامل آثاری در بسیاری از رشته‌ها هستند، اما آثار تاریخی و ادبی غالب هستند. تعدادی از این آثار گلچین‌هایی از شعرهای کلاسیک و کمتر شناخته‌ شده هستند که با سبک‌های خوشنویسی زیبا نوشته شده و با مینیاتور مصور شده‌اند. تعدادی از کتاب‌های تذهیب شده آثاری چندزبانه است که علاوه بر فارسی شامل قطعات عربی و ترکی با محوریت موضوعات علمی، دینی ـ فلسفی و ادبی است و برخی دیگر از کتب مقدّس برای تمامی سنت‌های دینی در جهان اسلام است.

بخش خاور نزدیک کتابخانه بیش از 40 مورد از این کتاب‌های خطی و چاپ سنگی کمیاب فارسی را برای اولین بار در نمایشگاه «هزار سال کتاب فارسی» بین 27 مارس تا 30 سپتامبر 2014 برای عموم به نمایش گذاشت. در نتیجه علاقه ایجاد شده توسط این نمایشگاه، بخش خاور نزدیک با حمایت بخش‌های دیگر کتابخانه، پروژه دیجیتالی‌سازی را در سال 2015 با هدف دیجیتالی کردن تمام گنجینه‌های کمیاب فارسی‌زبان در کتابخانه آغاز کرد که تمامی نسخه‌های خطی و چاپ سنگی را پوشش می‌دهد. 

در حال حاضر این مجموعه دارای 169 نسخه خطی و منتخبی از آثار چاپ سنگی و چاپ قدیمی است. با دیجیتالی شدن تعداد بیشتری کتاب چاپ سنگی و چاپی، عناوین بیشتری در آینده نزدیک به سایت اضافه خواهند شد.

از قرن دهم میلادی تا به امروز، زبان فارسی به زبان فرهنگی منطقه بزرگی از غرب آسیا تا آسیای مرکزی و جنوبی تبدیل شد. امروزه فارسی، زبان مادری است که در ایران، افغانستان، تاجیکستان و برخی از مناطق آسیای مرکزی و جنوبی و قفقاز صحبت می‌شود. پروژه دیجیتالی‌سازی کمیاب به زبان فارسی به وضوح تنوع و ماهیت جهان وطنی مجموعه را منعکس می‌کند، زیرا تعداد قابل توجهی از نسخه‌های خطی و کتاب‌های چاپ سنگی علاوه بر سرزمین‌های بومی فارسی زبان یعنی ایران، افغانستان و تاجیکستان، از هند، آسیای مرکزی، قفقاز و مناطق تحت سلطه عثمانی سرچشمه می‌گیرند. حتی تعداد زیادی از چاپ‌های اولیه فارسی، به ویژه ترجمه‌های فارسی کتاب مقدس، در اروپا و غرب، در چاپخانه‌های مدرن قرن نوزدهم و بیستم منتشر شد.

علاقه‌مندان می‌توانند از نشانی زیر به این کتاب‌ها دسترسی پیدا کنند:

https://www.loc.gov/collections/persian-language-rare-materials/?sb=