لزوم گنجاندن شاهنامه در دروس علوم سیاسی

به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، محمد حسین‌زاده، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی، در آئین بزرگداشت ابوالقاسم فردوسی و پاسداشت زبان فارسی که شامگاه گذشته، ۲۴ اردیبهشت‌ماه در دانشکده علوم دانشگاه فردوسی برگزار شد، با اشاره به کارکرد شاهنامه در عصر حاضر اظهار کرد: جای دارد که دکترین نظامی، سیاست خارجی و روابط بین‌الملل خود را بر اساس مرام شاهنامه احصا کنیم و این کتاب به عنوان واحد درسی در دروس علوم سیاسی تدریس شود.

وی در رابطه با اعطای نشان عالی فردوسیف افزود: نشان فردوسی در چهار حوزه اعطا می‌شود که حوزه نخست در رابطه با حماسه‌پژوهی، فردوسی‌شناسی و شاهنامه‌شناسی است یعنی کسانی که عمری موی خود را سفید کردند تا فردوسی را بشناسند و به مردم بشناسانند، لایق این نشان خواهند بود. حوزه دوم در رابطه با اعطای این نشان در رابطه با حماسه‌سرایی است. همانطور که فردوسی آرمانی برای خود داشت و برای آن بزرگ‌ترین حماسه‌سرای جهان شد، ما نیز قرار است تا رصد کنیم و سالانه به کسانی که در مسیر فردوسی، به سبک و آرمان او برای حماسه‌ها آفرینش ادبی و هنری می‌کنند، برای قوت در ادامه مسیر جایزه نشان فردوسی را اعطا کنیم.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی اضافه کرد: حوزه سومی که نشان فردوسی به آن تعلق می‌گیرد، در رابطه با حماسه‌سازی است. غایت فردوسی عزت و استقلال ایران بوده و جدا از مرزبانی زبان فارسی که هنر فردوسی است، در مرزبانی جغرافیایی ایران هم با کاشت نهال غیرت و عزت در دل ایرانیان نیز نقش داشته است. قهرمانانی که امروز در کشور ما حماسه می‌آفرینند، هم‌قدم رستم در حوزه صیانت از آب و خاک ایران هستند و لایق نشان فردوسی خواهند بود.

حسین‌زاده ادامه داد: حوزه چهارم نشان فردوسی نیز در رابطه با ترویج زبان فارسی در عرصه بین‌المللی است‌ و از کسانی که کمک می‌کنند تا زبان فارسی و آرمان فردوسی در دنیا نهادینه شود، قدردانی می‌شود. اولویت اول برای اعطای نشان هنرمندان کشور‌های هم‌زبان و همسایه هستند، اما در سال‌های آینده به سراغ کشور‌های دورتر نیز خواهیم رفت. به امید اینکه زبان فارسی در تمام کشور‌ها کرسی داشته باشد و آموزش داده شود.

محمدحسن مقیسه، نویسنده نیز در ادامه این مراسم اظهار کرد: زبان فارسی آن زبانی است که مورد حسادت دشمنان این نظام است. چهار ماه پیش تلویزیون دولتی انگلیس برنامه‌ای ساخت که در آن از دیکتاتوری زبان فارسی سخن گفت. وقتی که این‌گونه مغرضانه درباره زبان فارسی صحبت می‌کنند، باید بدانیم که زبان فارسی زبان این روز‌های ماست. اکنون فقط در سه کشور ایران، افغانستان و تاجیکستان به زبان فارسی سخن می‌گویند، در حالی‌که این زبان، زبانی بوده که در روزگار نه‌چندان دور، از قسطنطنیه یعنی ترکیه کنونی تا کلکته هند وسعت داشته است.

وی افزود: زبان فارسی آن زبانی است که توانسته درطول ۱۲۰۰ سال زندگی ایرانیان از خود دفاع کند. هنگامی که اسلام از غرب کشور وارد ایران شد، به زبان عربی بود. در آن زمان ما ایرانی‌ها اسلام را پذیرفتیم و مسلمان شدیم، اما عرب‌زبان نشدیم.

این نویسنده تصریح کرد: در مرحله دوم خاندان‌های غزنوی، سلجوقی و خوارزمشاهی که ایرانی نبودند و از ماوراءالنهر آمده بودند، در کشور ما حکومت کردند و زبانشان ایرانی نبود، اما زبان فارسی مقابل آن‌ها مقاومت کرد و از بین نرفت. در مرحله سوم مغول‌ها به کشور ما حمله کردند و آثاری از زبان مغولی بر زبان ما گذاشتند، اما زبان فارسی باز هم مقابل زبان مغولی کم نیاورد و مقاومت کرد. در مرحله چهارم نیز با بی‌مهری صفوی‌ها روبه‌رو شد و در مرحله پنجم در حکومت گذشته صحبت از تغییر خط و زبان بود.

مقیسه بیان کرد: نکته‌ای که رهبر معظم انقلاب به آن پافشاری می‌کنند، این است که جامعه و هویت ایرانی بر دو رکن استوار است. نخست دین مبین اسلام و دوم زبان فارسی که اگر هر یک از این دو آسیب ببیند، هویت ایرانی ما آسیب می‌بیند. رهبر معظم انقلاب اسلامی می‌فرمایند‌ که ما در این کشور به همت دانشمندان، استادان، بزرگان و سرآمدان باید زبان فارسی را به جایگاهی برسانیم که زبان علم شود و این پشتوانه تاریخی دارد.

وی اضافه کرد: اکنون برخی زبان‌ها که بیش از ۱۰۰ میلیون گویش‌گر دارند، زبان علمی نیستند، اما دانشمندان ما در این سال‌ها ثابت کردند که زبان فارسی زبان علم است. زیرا فلسفه، الهیات، حکمت، معارف اسلامی، روان‌شناسی و بسیاری از علوم دیگر را در خود پرورانده است.

محمدجعفر یاحقی، مدیر خردسرای فردوسی و قطب علمی شاهنامه نیز در ادامه این مراسم بیان کرد: وقتی در نخستین بزرگداشت روز حافظ در سال ۱۳۶۷ در شیراز اعلام کردیم که در مشهد هم بزرگداشت روز فردوسی را تدارک خواهیم دید، هرگز باور نمی‌کردیم که امسال، پس از ۲۴ سال، این اقدام در سطح جهانی جا افتاده باشد، به گونه‌ای که امروز همه‌جا، چه در فضای مجازی و چه در فضای حقیقی سخن از فردوسی در میان است.

وی با اشاره به عظمت شاهنامه فردوسی افزود: نه‌تنها از روزگار فردوسی، بلکه قرن‌ها پس از فردوسی هم کتابی به عظمت شاهنامه، چه از لحاظ کمی و چه کیفی وجود نداشته است. ۴۸ تا ۶۰ هزار بیت در چاپ‌های مختلف شاهنامه وجود دارد و کمتر کتابی از این کیفیت برخوردار است. شاهنامه شناسنامه قومیت ایرانی و فرهنگ آریایی است و تمام ارزش‌هایی که نیاکان و گذشتگان ما در طول قرون متمادی به دست آورده بودند، در شاهنامه متبلور است.

مدیر خردسرای فردوسی با اشاره به محتوای دینی شاهنامه ادامه داد: از بیت اول تا آخر شاهنامه صدای توحید، وحدانیت و ایزد پاک به گوش می‌رسد. شاهنامه کتابی است که با نام خدا آغاز می‌شود و با دین خاتمه می‌یابد و این دیانت در تمام بخش‌های شاهنامه موج می‌زند.

یاحقی در رابطه با تأثیر شاعران دیگر از فردوسی تصریح کرد: کمتر شاعری را دیده‌ام که به نحوی از تعلیمات فردوسی بهره نبرده‌ باشد. برای نمونه نیمی از تعلیمات و اندرز‌های بوستان سعدی تغییر یافته و هنری‌تر شده پیام‌ها و اندیشه‌های فردوسی است. همچنین در مفاهیم عرفانی از تعلیمات فردوسی بسیار الهام گرفته شده‌ است.