سبک زندگی منتظران موعود چگونه است؟

به گزارش خبرنگار ایکنا، نشست «مؤلفه‌های سبک زندگی اسلامی در سیره منتظران موعود» امروز چهارشنبه 30 شهریورماه با ارائه معصومه شیردل، دکترای علوم قرآن و حدیث و مدرس دانشگاه برگزار شد.

در ادامه گزیده سخنان وی را می‌خوانید:

 

بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی، حضرت امام خمینی(ره) در جاهای مختلفی به مسئله ظهور و شرایط منتظران اشاره کرده و از جمله می‌فرمایند امام زمان(عج) مراقب ما هستند و تمام کارهای ما تحت نظر خدای متعال است و بنا بر روایات هفته‌ای دو بار نامه اعمال شیعیان به محضر امام زمان عرضه می‌شود؛ هرچند ایشان از دیدگان غایب هستند اما امامِ حی و حاضر هستند لذا نباید باعث دلشکستگی امام زمان(عج) شویم بلکه اقدامات ما باید باعث رضایت و خوشحالی ایشان شود. درباره مفهوم «سبک زندگی» باید گفت که بارها شنیده‌ایم و در تحقیقات مختلف این عنوان را دیده‌ایم لذا عنوانی دور از ذهن و پیچیده نیست و اصل آن هم در علوم اجتماعی و روانشناسی غربی وارد کشور ما شده و در حیطه‌های مختلف به کار گرفته شده و در آنجا به عنوان روش زندگی برای حل معضلات فردی و اجتماعی مطرح شده است.

برخی با دید اقتصادی، فرهنگی، سلامت و روانشناسانه به این پدیده نگاه کرده‌اند اما در مجموع، سبک زندگی پیوندی با فرهنگ، جامعه، اخلاق، ایدئولوژی، شخصیت، هویت و پایگاه اجتماعی افراد دارد. به عبارتی، سبک زندگی یک سیستم خاص زندگی است و به یک فرد، خانواده یا جامعه با هویت خاص تعلق دارد. سبک زندگی بر اساس بینش ما نسبت به زندگی شکل می‌گیرد و فرد هویت خاصی را برای خود در برابر دیگران ترسیم می‌کند. این اصطلاح شاید نوظهور باشد اما در متون دینی و اسلامی ما پیوسته به این موضوع با عناوین دیگر همانند اخلاق اسلامی و آئین زندگی اشاره شده است و به طور کامل قابلیت پیاده‌سازی دارد لذا می‌توانیم از سبک زندگی اسلامی صحبت کنیم.

 

سبک زندگی اسلامی هم به معنای کنش بر اساس آموزه‌های اسلامی است به گونه‌ای که منش اسلامی در وجود فرد به عنوان یک نماد معنایی نمودار می‌شود. تعریف جامع سبک زندگی اسلامی از دیدگاه اسلام و اهل بیت(ع) نیز مجموعه‌ای از اعتقادات، اخلاقیات و اعمال صالح فردی و اجتماعی است که افراد مومن بر اساس وظایف ایمانی با هدف رسیدن به قرب الهی و بر اساس دستورات معصومان و پیشوایان دینی انجام می‌دهند. اما ارتباط این موضوع با مهدویت چیست؟ در جامعه ایران که کشوری اسلامی و غالبا شیعی است وقتی بحث سبک زندگی مطرح می‌شود ارتباط تنگاتنگی با مهدویت و ظهور دارد. 

البته عنوانِ سبک زندگی مهدوی، مقداری ابهام دارد چراکه وقتی از این سبک زندگی صحبت می‌‌کنیم ممکن است سبک زندگی مستند بر سیره حضرت مهدی(عج) یا بر پایه حکومت حضرت مهدی یا سبک زندگی به معنای دوران قبل از حکومت ایشان مد نظر باشد اما مراد ما، زمان حاضر یعنی عصر غیبت است که در انتظار ظهور حضرت مهدی هستیم یعنی سبک زندگی ما باید به گونه‌ای باشد که زمینه‌ساز ظهور حضرت مهدی(عج) شود. سؤال دیگر این است که منتظران چه خصوصیاتی دارند؟ پیرامون مسئله مهدویت روایات مختلفی وجود دارد و از جمله آمده است که بهترین اعمال امت اسلام یا شیعیان انتظار فرج است اما آیا این انتظار فرج صرفاً به معنای انتظار برای ظهور است یا می‌تواند معنای دیگری داشته باشد؟

 

انتظار در لغت به معنای چشم به راه بودن است اما قطعاً تعریف اصطلاحی مد نظر نیست بلکه انتظار، حالتی از ترکیب ایمان و اعتقاد به مبانی دین و مخصوصاً ولایت امام زمان(عج) همراه با شوق و علاقه به ظهور حضرت مهدی و همراهی و همزیستی با آن حضرت است که در رفتارهای فردی و اجتماعی انسان هم تاثیر می‌گذارد لذا انتظار فرج به معنای چشم به راهی فرج حضرت قائم، همراه با جهاد، تلاش برای آمادگی فردی و همچنین زمینه‌سازی اجتماعی برای حضور در بزرگترین حماسه تاریخی یعنی نبرد حق و باطل است که قرار است به رهبری حضرت مهدی(عج) باشد بنابراین انتظار باید مجاهدپرور باشد و شخص منتظر را به عرصه جهادی همه جانبه برای زمینه‌سازی ظهور وارد کند. در اینجا نوعی نهضت، مبارزه و جهاد را شاهد هستیم که نیازمند صبر و شکیبایی است. 

یکی از مصادیق منتظران واقعی حضرت مهدی(عج)، مقام معظم رهبری است. ایشان می‌فرمایند انتظار به معنای اشتیاق انسان برای رسیدن به وضعی برتر و بالاتر است یعنی انسان پیوسته در انتظار فرج باشد. انتظار یکی از بزرگترین دریچه‌های فرج برای جامعه اسلامی و یکی از کلیدواژه‌های فهم دین و حرکت امت اسلامی به سمت اهداف والای امت اسلامی است. از نظر ایشان انتظار یک عمل و آماده‌سازی و تقویت انگیزه در دل و درون و نشاط و پویایی در همه زمینه‌هاست لذا فرد باید خود را از همه جهت برای اهدافی که امام زمان در آن راستا قیام می‌کنند آماده کند.

بنابراین باید پیوسته در انتظار فرج الهی باشیم که هم می‌تواند فرج به معنای عام یعنی گشایش در زندگی و هم تعریف خاص آن یعنی ظهور حضرت قائم(عج) است چون جامعه‌ای می‌تواند پذیرای حضرت مهدی باشد که در آن آمادگی وجود داشته باشد و اگر اکنون فرج حاصل نشده به خاطر این است که آمادگی لازم وجود ندارد بنابراین وظیفه مسلمانان و شیعیان در شرایط کنونی زمینه‌سازی برای ظهور حضرت مهدی(ع) است.