عمری که در راه کلام وحی برکت یافت/ پژوهشی در رسم‌الخط قرآن
گروه فعالیت‌های قرآنی: غلامعلی بخش‌زحمتکش، یکی از پیشکسوتان قرآن کریم مشهد، سال‌های عمر خود را علاوه بر حضور در جلسات قرآن، که تا به امروز نیز ادامه دارد در عرصه پژوهش در کتب و منابع مرجع قدیمی قرآنی سپری کرده، به‌گونه‌ای که به عنوان چهره فاخر و پیشکسوت قرآن نیز مورد تقدیر قرار گرفته است.
به گزارش خبرگزاری بين‌المللی قرآن(ايكنا) از خراسان رضوی، تعدادشان اندک نیست، تلاشگران عرصه قرآن که همه عمر و همت خود را برای خدمت به قرآن و روشن نگه داشتن چراغ کلام وحی به طریقه‌های مختلف به کار برده‌اند.
پیشکسوتانی که حالا دیگر در این عرصه موی سپید کرده و کمرشان خمیده شده است، اما هر آنچه توانستند، انجام داده تا جلسات و محافل و در یک کلام برنامه‌های قرآنی برقرار بماند. از طرفی هر کدام هم به نوعی در این خدمت، تلاش کردند؛ یکی با آموزش قرآن به جوانان و نوجوانان و در یک کلام عامه مردم، دیگری با گماردن همت برای برپایی این جلسات و خادمی در محضر قرآن، برخی هم با پژوهش، تحقیق و بررسی که همت، تلاش، نیت و انگیزه همه آن‌ها ارزشمند و ستودنی است.
در مشهد مقدس هم که پیشینه طولانی در زمینه فعالیت‌های قرآنی دارد، شاهد حضور بزرگان و اساتید بسیار در این عرصه هستیم که غلامعلی بخش‌زحمتکش، پیشکسوت قرآن کریم یکی از این افراد است؛ وی که یکی از شاگردان مرحوم استاد رضوان است و در محضر اساتید نسل اول قرائت قرآن مشهد شاگردی کرده، نه تنها در جلسات قرآن حضور مستمر داشته، بلکه در عرصه بررسی و پژوهش نیز وارد شده و از تحقیق در این عرصه به توفیقاتی هم دست یافته است.
همچنین این پیشکسوت، خادم و قاری قرآن مشهد با تلاش و پژوهش، مقاله‌ای در مورد رسم‌الخط قرآن تهیه کرده که در فصلنامه‌ای معتبر به چاپ رسیده و در کنار آن انجام مطالعات در مورد اشکالات چاپی کتاب نهج‌البلاغه از دیگر فعالیت‌های وی به شمار می‌رود. زحمتکش به رغم حضور نیافتن در مسابقات رسمی قرآن، اما به جهت انجام دقت و پژوهش در کتب و منابع مرجع قدیمی، از جمله شخصیت‌ها و چهره‌های قرآنی محسوب می‌شود، به گونه‌ای که به عنوان چهره فاخر و پیشکسوت قرآن مورد تقدیر قرار گرفته است. در ادامه گفتوگوی ایکنا با وی را که سال‌های بسیاری از عمر 90 ساله خود را در محضر قرآن گذرانده، می‌خوانیم.
غلامعلی بخش‌زحمتکش، پیشکسوت قرآن کریم، در مورد فعالیت‌های پژوهشی و تحقیقی خود با محوریت قرآن و کتب دینی در طول سال‌ها زندگی قرآنی، ابراز کرد: مقاله‌ای در مورد رسم‌الخط قرآن تهیه کردم که در فصلنامه‌ای معتبر به چاپ رسیده است و در کنار آن مطالعاتی نیز در مورد اشکالات چاپی کتاب نهج‌البلاغه انجام داده‌ام.
وی ادامه داد: یكی از فعالیت‌های تحقیقی من به یک مراسم تجلیل باز می‌گردد که در آن مراسم، یك جلد نهج‌البلاغه به من اهدا شد كه در زمان مطالعه این اثر و تطبیق آن با منابع و کتب معتبر و البته قدیمی با اشكالاتی که خیلی هم جدی نیست، اما در معنا اشکال ایجاد می‌کند، مواجه شدم؛ لذا بلافاصله این موضوع را به مسئولان مؤسسه بانی چاپ و نشر این اثر منتقل کردم و به دنبال آن، این اشکالات رفع شد.
بررسی در رسم‌الخط قرآن
این خادم قرآن در مورد فعالیت پژوهشی خود در زمینه رسم‌الخط قرآن مجید نیز، اظهار کرد: وقتی در انتشارات آستان قدس رضوی به شغل انبارداری مشغول بودم، اوقات بیکاری، استراحت و حتی گاهی اوقات شب‌ها، رسم‌الخط قرآن را بررسی کرده و در این زمینه به نکاتی نیز دست یافتم.
ارسال نامه به رهبر معظم انقلاب
وی گفت: در همین راستا، ابتدا حدود سال 67، نامه‌ای به رهبر معظم انقلاب كه در آن زمان رئيس‌جمهور بودند، نوشتم و در آن به موضوع رسم‌الخط قرآن اشاره كردم که ایشان در پاسخ، نامه‌ای فرستادند و قریب به این مضمون فرمودند: «همان طور که شما می‌گویید؛ رسم‌الخط به این کیفیت درست نیست».
این استاد قرآن اضافه کرد: آن مورد خاص هم برای کلمه «اِنٌ» و «اَنٌ» بود؛ که اگر بعد آن مای موصول قرار گیرد، قاعده این است که جدا کتابت و نوشته شده تا جدا نیز قرائت شود.
استاد زحمتکش با بیان اینکه برای تحقیق بیشتر در این مورد، همان زمان از موزه آستان قدس رضوی این موضوع را پیگیری کردم و از 30 قرآن، بررسی‌های رسم‌الخط را انجام دادم، اضافه کرد: البته بدان جهت که نامه رهبر معظم انقلاب موجود بود، همان زمان موزه آستان قدس کتاب‌ها را به راحتی در اختیار من قرار داد و توانستم این موضوع خاص را پیگیری و مواردی را جمع‌آوری کنم.
این پیشکسوت قرآن با بیان اینکه بعد از یافتن موارد مربوط به این موضوع به رهبر معظم انقلاب نامه نوشتم، افزود: نظر رهبر معظم انقلاب این بود که مقاله‌ای از این تحقیق تهیه شده و در مجله‌ای علمی به چاپ برسد تا مردم با خروجی این تحقیق آشنا شوند، اما چون تا آن زمان مقاله ننوشته بودم به مسئول فصلنامه بینات معرفی شدم و در نهایت در شماره 54، تابستان سال 86، مقاله‌ای در مورد «مای موصول» در این فصلنامه به چاپ رسید.
این پیشکسوت قرآن اظهار کرد: بعد از چاپ نیز دوباره نامه‌ای به رهبر معظم انقلاب نوشتم و توضیح دادم که این امر برای مجله بینات فراهم شده و نتیجه تحقیقات از موزه را نیز به شکل کامل برای ایشان فرستادم.
سوره حمد و تحقیق در مورد معراج پیامبر(ص)
وی در مورد یکی دیگر از پژوهش‌های خود، گفت: سال 1364، آيت‌الله سیدعلی خامنه‌ای در یکی از سخنرانی‌های خود به نكته‌ای اشاره كردند و آن اینکه «قرآن برای اين آمده تا از علوم و معارف آن استفاده شود»، اين موضوع بهانه‌ای شد، برای ارسال نامه‌ای ديگر به اين مضمون؛ «خوب است آقايانی كه با قرآن سر و كار دارند، به تفاوت سوره حمد با باقی قرآن توجه داشته باشند»؛ اين نامه مورد توجه رهبر معظم انقلاب قرار گرفت و من را به ديدار خودشان دعوت کردند، البته به جهت قرار داشتن کشور در جنگ تحمیلی شرایط حضورم فراهم نشد و این جریان متوقف شد.
وی گفت: تا اینکه دوباره آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی در یکی از خطبه‌های نماز جمعه تهران، مطلبی را بیان کرد با این مضمون که «سوره حمد را پیامبر(ص) از معراج هدیه آورده است»؛ لذا من هم چون قبلا در مورد نماز، معراج و سوره حمد پیامبر(ص) و کیفیت آن کار کرده بودم، تحقیقم را در این زمینه ادامه داده و کامل کردم؛ اگر چه خود آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی در آن خطبه اشاره کرده بود که اگر کسی مطالبی در این زمینه در دست دارد، ارائه دهد تا کیفیت این موضوع مشخص شود.
این پیشکسوت قرآنی، ابراز کرد: وقتی پیامبر(ص) به معراج رفتند در آنجا توسط پروردگار به ایشان امر می‌شود که «احمدنی، مرا حمد کن» و بعد حضرت، پروردگار را حمد کردند؛ سپس به ایشان خطاب می‌شود «حمد مرا قطع کردی، نام مرا ببر» و سوره حمد خوانده می‌شود.
استاد زحمتکش تصریح کرد: از آنجاست که در نماز قرائت این سوره باب می‌شود، زیرا حضرت در معراج این سوره را خواندند وگرنه قبل از آن نیز خود پیامبر(ص) برنامه حنیف داشتند و نمازشان سوره حمد نداشت که تاریخ این موضوع، در کتاب حیات‌القلوب آمده است.
زحمتکش با بیان اینکه زمان معراج پیامبر(ص) دو سال و شش ماه قبل از هجرت ایشان است، افزود: البته نبی اکرم(ص) 120 مرتبه، معراج روحانی داشتند و آنچه معلوم است، آن نوبتی که ذکرش در کتاب حیات‌القلوب آمده، معراج ایشان جسمانی بوده است، اگر هم دو نوبت نبوده؛ اما یک نوبت آن برای معراج جسمانی قطعی است.
این پیشکسوت قرآن عنوان کرد: بعد از آن، به پیامبر(ص) خطاب می‌شود که «کَبّرنی، تکبیر بگو» که ایشان نیز تکبیر می‌گویند؛ بعد خطاب می‌شوند «سمع بسمی، به نام من بخوان» و حضرت می‌گویند «بسم‌الله الرحمن الرحیم» سپس خطاب می‌شود «اَحمدنی، حمد کن مرا» حضرت نیز «الحمدالله رب العالمین» می‌گوید.
وی گفت: برخلاف دیگر الحمدهای قرآن مانند «الْحَمْدُ لِلَّهِ فَاطِرِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ، سپاس خداى را كه پديدآورنده آسمان و زمين است» که در آن خود حق تعالی حمد و تسبیح خود کرده، یا جایی که می‌گوید «سُبْحَانَ الَّذِي أَسْرَى بِعَبْدِهِ لَيْلًا مِّنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ إِلَى الْمَسْجِدِ الأَقْصَى الَّذِي بَارَكْنَا حَوْلَهُ لِنُرِيَهُ مِنْ آيَاتِنَا إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ البَصِيرُ، منزه است آن [خدايى] كه بندهاش را شبانگاهى از مسجد‌الحرام به سوى مسجد‌الاقصى كه پيرامون آن را بركت دادهايم، سير داد تا از نشانههاى خود به او بنمايانيم كه او همان شنواى بيناست»، که خود حضرت حق تسبیح خویش می‌گوید؛ لذا اینجا فقط در کل قرآن سوره مبارکه حمد است که به تعلیم حق تعالی آمده؛ لذا شان نزولش تدریجی است.
این قاری پیشکسوت، اضافه کرد: البته این سوره از شب لیلة‌القدر به صورت دفعی بر قلب حضرت نازل شده بود، لذا به الهام پروردگار، حضرت رسول(ص) تا انتهای سوره را قرائت می‌کنند و به پایان می‌رسانند، سپس خطاب می‌شود که حمد و شکر مرا قطع کردی نام مرا ببر و لذا حضرت دوباره می‌گویند «بسم الله الرحمن الرحیم» و سوره توحید را می‌خوانند.
استاد زحمتکش با بیان اینکه قرآن خواندن، سخن گفتن پروردگار با انسان و نماز خواندن، سخن بنده با خداوند است، افزود: سوره حمد در نماز به تعلیم پروردگار، سخن گفتن ما با حضرت حق است و سوره دیگر آن که می‌تواند هر سوره‌ای باشد؛ سخن گفتن خداوند با بندگان، یعنی قرآن خواندن است.
وی با بیان اینکه بعد از تکمیل بررسی‌ها، طی نامه‌ای موضوع را به اطلاع آيت‌الله هاشمی‌رفسنجانی رساندم، ادامه داد: همچنین نامه مفصل‌تری به رهبر معظم انقلاب در این موضوع حدود هشت سال قبل نوشتم و در آن مباحث مربوط به سوره حمد را به شکل استدلالی و کامل توضیح دادم که سوره حمد گفتوگوی بنده با خداوند است، اما در دیگر سوره‌های قرآن، خداوند با بنده خود صحبت می‌كند.
دوستی و دیدار با رهبر معظم انقلاب
این پیشکسوت قرآن اظهار کرد: آن زمان که رهبر معظم انقلاب در مشهد حضور داشتند و هنوز انقلاب نشده بود، با ایشان دوستی داشتم و بعدها نیز برای همان موضوع رسم‌الخط و موارد دیگر، ارتباطم با ایشان ادامه پیدا کرد؛ ایشان نیز پاسخ نامه‌های مرا داده و هم‌اکنون این نامه‌ها موجود است.
وی گفت: سال 93، در شب اول ماه مبارک رمضان که معمولا از هر شهری چند نفر در جلسه دیدار با رهبر معظم انقلاب حضور دارند؛ من نیز به همراه سید‌مرتضی سادات‌فاطمی از مشهد حضور داشتیم.
استاد زحمتکش اضافه کرد: معمولا در ابتدای جلسه میهمانان به محضر آقا معرفی شده و در ادامه جلسه آغاز می‌شود؛ وقتی ایشان من را دیدند با لبخندی بر لب فرمودند: «دوست قدیمی‌مان آمده» و اشاره‌ای این‌گونه داشتند و من را کاملا به جا آوردند، با اینکه چندین سال یکدیگر را ندیده بودیم.
تکریم به عنوان چهره برجسته قرآنی
این پیشکسوت قرآنی، ابراز کرد: همچنین نامه دیگری هم در مورد این سؤال که «قرآن چیست؟» به نگارش درآوردم و مقاله‌ای مفصل در مورد آن به محضر رهبر معظم انقلاب ارسال کرده‌ام.
یادآور می‌شود، غلامعلی بخش‌زحمتکش از جمله اساتیدی است که در چهارمین مراسم تكریم چهره‌های قرآنی كشور در سال ۱۳۸۸ و همچنین در نخستین نشست هم‌اندیشی مسئولان و اساتید قرآن در سال ۱۳۸۹، به عنوان یكی از چهره‌های پیشكسوت قرآنی معرفی و تجلیل شد.
پیشکسوتانی که حالا دیگر در این عرصه موی سپید کرده و کمرشان خمیده شده است، اما هر آنچه توانستند، انجام داده تا جلسات و محافل و در یک کلام برنامه‌های قرآنی برقرار بماند. از طرفی هر کدام هم به نوعی در این خدمت، تلاش کردند؛ یکی با آموزش قرآن به جوانان و نوجوانان و در یک کلام عامه مردم، دیگری با گماردن همت برای برپایی این جلسات و خادمی در محضر قرآن، برخی هم با پژوهش، تحقیق و بررسی که همت، تلاش، نیت و انگیزه همه آن‌ها ارزشمند و ستودنی است.
در مشهد مقدس هم که پیشینه طولانی در زمینه فعالیت‌های قرآنی دارد، شاهد حضور بزرگان و اساتید بسیار در این عرصه هستیم که غلامعلی بخش‌زحمتکش، پیشکسوت قرآن کریم یکی از این افراد است؛ وی که یکی از شاگردان مرحوم استاد رضوان است و در محضر اساتید نسل اول قرائت قرآن مشهد شاگردی کرده، نه تنها در جلسات قرآن حضور مستمر داشته، بلکه در عرصه بررسی و پژوهش نیز وارد شده و از تحقیق در این عرصه به توفیقاتی هم دست یافته است.
همچنین این پیشکسوت، خادم و قاری قرآن مشهد با تلاش و پژوهش، مقاله‌ای در مورد رسم‌الخط قرآن تهیه کرده که در فصلنامه‌ای معتبر به چاپ رسیده و در کنار آن انجام مطالعات در مورد اشکالات چاپی کتاب نهج‌البلاغه از دیگر فعالیت‌های وی به شمار می‌رود. زحمتکش به رغم حضور نیافتن در مسابقات رسمی قرآن، اما به جهت انجام دقت و پژوهش در کتب و منابع مرجع قدیمی، از جمله شخصیت‌ها و چهره‌های قرآنی محسوب می‌شود، به گونه‌ای که به عنوان چهره فاخر و پیشکسوت قرآن مورد تقدیر قرار گرفته است. در ادامه گفتوگوی ایکنا با وی را که سال‌های بسیاری از عمر 90 ساله خود را در محضر قرآن گذرانده، می‌خوانیم.
غلامعلی بخش‌زحمتکش، پیشکسوت قرآن کریم، در مورد فعالیت‌های پژوهشی و تحقیقی خود با محوریت قرآن و کتب دینی در طول سال‌ها زندگی قرآنی، ابراز کرد: مقاله‌ای در مورد رسم‌الخط قرآن تهیه کردم که در فصلنامه‌ای معتبر به چاپ رسیده است و در کنار آن مطالعاتی نیز در مورد اشکالات چاپی کتاب نهج‌البلاغه انجام داده‌ام.
وی ادامه داد: یكی از فعالیت‌های تحقیقی من به یک مراسم تجلیل باز می‌گردد که در آن مراسم، یك جلد نهج‌البلاغه به من اهدا شد كه در زمان مطالعه این اثر و تطبیق آن با منابع و کتب معتبر و البته قدیمی با اشكالاتی که خیلی هم جدی نیست، اما در معنا اشکال ایجاد می‌کند، مواجه شدم؛ لذا بلافاصله این موضوع را به مسئولان مؤسسه بانی چاپ و نشر این اثر منتقل کردم و به دنبال آن، این اشکالات رفع شد.
بررسی در رسم‌الخط قرآن
این خادم قرآن در مورد فعالیت پژوهشی خود در زمینه رسم‌الخط قرآن مجید نیز، اظهار کرد: وقتی در انتشارات آستان قدس رضوی به شغل انبارداری مشغول بودم، اوقات بیکاری، استراحت و حتی گاهی اوقات شب‌ها، رسم‌الخط قرآن را بررسی کرده و در این زمینه به نکاتی نیز دست یافتم.
ارسال نامه به رهبر معظم انقلاب
وی گفت: در همین راستا، ابتدا حدود سال 67، نامه‌ای به رهبر معظم انقلاب كه در آن زمان رئيس‌جمهور بودند، نوشتم و در آن به موضوع رسم‌الخط قرآن اشاره كردم که ایشان در پاسخ، نامه‌ای فرستادند و قریب به این مضمون فرمودند: «همان طور که شما می‌گویید؛ رسم‌الخط به این کیفیت درست نیست».
این استاد قرآن اضافه کرد: آن مورد خاص هم برای کلمه «اِنٌ» و «اَنٌ» بود؛ که اگر بعد آن مای موصول قرار گیرد، قاعده این است که جدا کتابت و نوشته شده تا جدا نیز قرائت شود.
استاد زحمتکش با بیان اینکه برای تحقیق بیشتر در این مورد، همان زمان از موزه آستان قدس رضوی این موضوع را پیگیری کردم و از 30 قرآن، بررسی‌های رسم‌الخط را انجام دادم، اضافه کرد: البته بدان جهت که نامه رهبر معظم انقلاب موجود بود، همان زمان موزه آستان قدس کتاب‌ها را به راحتی در اختیار من قرار داد و توانستم این موضوع خاص را پیگیری و مواردی را جمع‌آوری کنم.
این پیشکسوت قرآن با بیان اینکه بعد از یافتن موارد مربوط به این موضوع به رهبر معظم انقلاب نامه نوشتم، افزود: نظر رهبر معظم انقلاب این بود که مقاله‌ای از این تحقیق تهیه شده و در مجله‌ای علمی به چاپ برسد تا مردم با خروجی این تحقیق آشنا شوند، اما چون تا آن زمان مقاله ننوشته بودم به مسئول فصلنامه بینات معرفی شدم و در نهایت در شماره 54، تابستان سال 86، مقاله‌ای در مورد «مای موصول» در این فصلنامه به چاپ رسید.
این پیشکسوت قرآن اظهار کرد: بعد از چاپ نیز دوباره نامه‌ای به رهبر معظم انقلاب نوشتم و توضیح دادم که این امر برای مجله بینات فراهم شده و نتیجه تحقیقات از موزه را نیز به شکل کامل برای ایشان فرستادم.
سوره حمد و تحقیق در مورد معراج پیامبر(ص)
وی در مورد یکی دیگر از پژوهش‌های خود، گفت: سال 1364، آيت‌الله سیدعلی خامنه‌ای در یکی از سخنرانی‌های خود به نكته‌ای اشاره كردند و آن اینکه «قرآن برای اين آمده تا از علوم و معارف آن استفاده شود»، اين موضوع بهانه‌ای شد، برای ارسال نامه‌ای ديگر به اين مضمون؛ «خوب است آقايانی كه با قرآن سر و كار دارند، به تفاوت سوره حمد با باقی قرآن توجه داشته باشند»؛ اين نامه مورد توجه رهبر معظم انقلاب قرار گرفت و من را به ديدار خودشان دعوت کردند، البته به جهت قرار داشتن کشور در جنگ تحمیلی شرایط حضورم فراهم نشد و این جریان متوقف شد.
وی گفت: تا اینکه دوباره آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی در یکی از خطبه‌های نماز جمعه تهران، مطلبی را بیان کرد با این مضمون که «سوره حمد را پیامبر(ص) از معراج هدیه آورده است»؛ لذا من هم چون قبلا در مورد نماز، معراج و سوره حمد پیامبر(ص) و کیفیت آن کار کرده بودم، تحقیقم را در این زمینه ادامه داده و کامل کردم؛ اگر چه خود آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی در آن خطبه اشاره کرده بود که اگر کسی مطالبی در این زمینه در دست دارد، ارائه دهد تا کیفیت این موضوع مشخص شود.
این پیشکسوت قرآنی، ابراز کرد: وقتی پیامبر(ص) به معراج رفتند در آنجا توسط پروردگار به ایشان امر می‌شود که «احمدنی، مرا حمد کن» و بعد حضرت، پروردگار را حمد کردند؛ سپس به ایشان خطاب می‌شود «حمد مرا قطع کردی، نام مرا ببر» و سوره حمد خوانده می‌شود.
استاد زحمتکش تصریح کرد: از آنجاست که در نماز قرائت این سوره باب می‌شود، زیرا حضرت در معراج این سوره را خواندند وگرنه قبل از آن نیز خود پیامبر(ص) برنامه حنیف داشتند و نمازشان سوره حمد نداشت که تاریخ این موضوع، در کتاب حیات‌القلوب آمده است.
زحمتکش با بیان اینکه زمان معراج پیامبر(ص) دو سال و شش ماه قبل از هجرت ایشان است، افزود: البته نبی اکرم(ص) 120 مرتبه، معراج روحانی داشتند و آنچه معلوم است، آن نوبتی که ذکرش در کتاب حیات‌القلوب آمده، معراج ایشان جسمانی بوده است، اگر هم دو نوبت نبوده؛ اما یک نوبت آن برای معراج جسمانی قطعی است.
این پیشکسوت قرآن عنوان کرد: بعد از آن، به پیامبر(ص) خطاب می‌شود که «کَبّرنی، تکبیر بگو» که ایشان نیز تکبیر می‌گویند؛ بعد خطاب می‌شوند «سمع بسمی، به نام من بخوان» و حضرت می‌گویند «بسم‌الله الرحمن الرحیم» سپس خطاب می‌شود «اَحمدنی، حمد کن مرا» حضرت نیز «الحمدالله رب العالمین» می‌گوید.
وی گفت: برخلاف دیگر الحمدهای قرآن مانند «الْحَمْدُ لِلَّهِ فَاطِرِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ، سپاس خداى را كه پديدآورنده آسمان و زمين است» که در آن خود حق تعالی حمد و تسبیح خود کرده، یا جایی که می‌گوید «سُبْحَانَ الَّذِي أَسْرَى بِعَبْدِهِ لَيْلًا مِّنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ إِلَى الْمَسْجِدِ الأَقْصَى الَّذِي بَارَكْنَا حَوْلَهُ لِنُرِيَهُ مِنْ آيَاتِنَا إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ البَصِيرُ، منزه است آن [خدايى] كه بندهاش را شبانگاهى از مسجد‌الحرام به سوى مسجد‌الاقصى كه پيرامون آن را بركت دادهايم، سير داد تا از نشانههاى خود به او بنمايانيم كه او همان شنواى بيناست»، که خود حضرت حق تسبیح خویش می‌گوید؛ لذا اینجا فقط در کل قرآن سوره مبارکه حمد است که به تعلیم حق تعالی آمده؛ لذا شان نزولش تدریجی است.
این قاری پیشکسوت، اضافه کرد: البته این سوره از شب لیلة‌القدر به صورت دفعی بر قلب حضرت نازل شده بود، لذا به الهام پروردگار، حضرت رسول(ص) تا انتهای سوره را قرائت می‌کنند و به پایان می‌رسانند، سپس خطاب می‌شود که حمد و شکر مرا قطع کردی نام مرا ببر و لذا حضرت دوباره می‌گویند «بسم الله الرحمن الرحیم» و سوره توحید را می‌خوانند.
استاد زحمتکش با بیان اینکه قرآن خواندن، سخن گفتن پروردگار با انسان و نماز خواندن، سخن بنده با خداوند است، افزود: سوره حمد در نماز به تعلیم پروردگار، سخن گفتن ما با حضرت حق است و سوره دیگر آن که می‌تواند هر سوره‌ای باشد؛ سخن گفتن خداوند با بندگان، یعنی قرآن خواندن است.
وی با بیان اینکه بعد از تکمیل بررسی‌ها، طی نامه‌ای موضوع را به اطلاع آيت‌الله هاشمی‌رفسنجانی رساندم، ادامه داد: همچنین نامه مفصل‌تری به رهبر معظم انقلاب در این موضوع حدود هشت سال قبل نوشتم و در آن مباحث مربوط به سوره حمد را به شکل استدلالی و کامل توضیح دادم که سوره حمد گفتوگوی بنده با خداوند است، اما در دیگر سوره‌های قرآن، خداوند با بنده خود صحبت می‌كند.
دوستی و دیدار با رهبر معظم انقلاب
این پیشکسوت قرآن اظهار کرد: آن زمان که رهبر معظم انقلاب در مشهد حضور داشتند و هنوز انقلاب نشده بود، با ایشان دوستی داشتم و بعدها نیز برای همان موضوع رسم‌الخط و موارد دیگر، ارتباطم با ایشان ادامه پیدا کرد؛ ایشان نیز پاسخ نامه‌های مرا داده و هم‌اکنون این نامه‌ها موجود است.
وی گفت: سال 93، در شب اول ماه مبارک رمضان که معمولا از هر شهری چند نفر در جلسه دیدار با رهبر معظم انقلاب حضور دارند؛ من نیز به همراه سید‌مرتضی سادات‌فاطمی از مشهد حضور داشتیم.
استاد زحمتکش اضافه کرد: معمولا در ابتدای جلسه میهمانان به محضر آقا معرفی شده و در ادامه جلسه آغاز می‌شود؛ وقتی ایشان من را دیدند با لبخندی بر لب فرمودند: «دوست قدیمی‌مان آمده» و اشاره‌ای این‌گونه داشتند و من را کاملا به جا آوردند، با اینکه چندین سال یکدیگر را ندیده بودیم.
تکریم به عنوان چهره برجسته قرآنی
این پیشکسوت قرآنی، ابراز کرد: همچنین نامه دیگری هم در مورد این سؤال که «قرآن چیست؟» به نگارش درآوردم و مقاله‌ای مفصل در مورد آن به محضر رهبر معظم انقلاب ارسال کرده‌ام.
یادآور می‌شود، غلامعلی بخش‌زحمتکش از جمله اساتیدی است که در چهارمین مراسم تكریم چهره‌های قرآنی كشور در سال ۱۳۸۸ و همچنین در نخستین نشست هم‌اندیشی مسئولان و اساتید قرآن در سال ۱۳۸۹، به عنوان یكی از چهره‌های پیشكسوت قرآنی معرفی و تجلیل شد.
