بصیرت از آثار مهم تقوا است

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) از زنجان، حجت‌الاسلام سیدعلی موسوی، امام جمعه قیدار ظهر دیروز جمعه اول اردیبهشت ماه در خطبه‌های نماز جمعه این شهر اظهار کرد: یکی از آثار بزرگ تقوا که در قرآن ذکر شده بصیرت است که در بخشی از آیه 29 از سوره مبارکه انفال به آن اشاره شده است: «ان تتقوا الله یجعل لکم فرقانا»؛ اگر تقوای الهی داشته باشید خداوند برای شما مایه تمیز و تشخیص قرار می دهد.

وی افزود: بصیرت به معنای آن است که انسان در گرد و غبار فتنه‌ها و تاریکی‌هایی که شیطان جنی و انسی ایجاد می‌کنند تا حق و باطل با هم آمیخته شوند و انسان‌ها گمراه گردند حق را از باطل بشناسد و راه را گم نکند که در آیه 122 از سوره مبارکه انعام به این مساله اشاره شده: «أَوَمَنْ كَانَ مَيْتًا فَأَحْيَيْنَاهُ وَجَعَلْنَا لَهُ نُورًا يَمْشِي بِهِ فِي النَّاسِ كَمَنْ مَثَلُهُ فِي الظُّلُمَاتِ لَيْسَ بِخَارِجٍ مِنْهَا كَذَلِكَ زُيِّنَ لِلْكَافِرِينَ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ»؛ «آيا كسى كه مرده[دل] بود و زنده‏ اش گردانيديم و براى او نورى پديد آورديم تا در پرتو آن در ميان مردم راه برود چون كسى است كه گويى گرفتار در تاريكيهاست و از آن بيرون‏ آمدنى نيست اين گونه براى كافران آنچه انجام مى‏ دادند زينت داده شده است».

حجت‌الاسلام موسوی تصریح کرد: در کلمات نورانی امیرالمومنین علی علیه السلام، تاریخ و آثار به جای مانده از گذشتگان، به عنوان یکی از منابع مهم بصیرت و عبرت بیان شده است. در خطبه ۹۹ نهج البلاغه ‏می فرمایند: «اَوَ لَیْسَ لَکُمْ فى آثارِ الاْوَّلینَ مُزْدَجَرٌ وَ فى آبائِکُمُ الْماضینَ تَبْصِرَهٌ وَ مُعْتَبَرٌ اِنْ کُنْتُمْ تَعْقِلُونَ؛ آیا براى شما در آثار گذشتگان مایه خوددارى از گناه و در سرگذشت پدرانتان بینش و عبرتى نیست، اگر اهل تعقّل باشید.

در جاى دیگر می‏فرماید: «وَ لَئِنْ عَمِیتَ آثارُهُمْ وَ انْقَطَعَتْ اَخْبَارُهُمْ، لَقَدْ رَجَعَتْ فِیهِمْ اَبْصَارُ العِبَرِ وَسَمِعَتْ عَنْهُمْ آذانُ العُقُولِ وَتَکَلَّمُوا مِنْ غَیْرِ جِهَاتِ النُّطْقِ؛ و اگرچه آثارشان محو شده و اخبارشان منقطع گشته است؛ ولى چشمهاى عبرت‏بین، آنها را مى‏نگرد و گوشهای عقول، اخبارشان را مى‏شنود و با غیر زبان خود با ما حرف مى‏زنند.

امام جمعه قیدار تاکید کرد: از دیدگاه امیر المومنین علیه السلام بصیر کسی است که همواره در پی عبرت‌انگیزی است «فَإِنَّمَا الْبَصِیرُ مَنْ سَمِعَ فَتَفَکَّرَ وَنَظَرَ فَأَبْصَرَ وَانتَفَعَ بِالعِبَر؛ همانا انسان بصیر کسی است که شنید و اندیشه کرد و ازعبرتها سود برد». و لذا قرآن با تعابیر مختلفی انسان‌ها را به پندآموزی از جهان فرا می‌خواند: از جمله اینکه در بخشی از آیه دوم از سوره مبارکه حشر خدای متعال فرموده است: «فَاعْتَبِروُا یَا اُولِی الاَبْصَارِ؛ پس عبرت بگیرید ای صاحبان چشم». راغب در مفردات مى‏گوید: اصل کلمه «عبر» به معناى تجاوز از حالى به حالى است، و«اعتبار» و«عبره» مخصوص به حالتى است که انسان بوسیله آن از شناختن چیزى که قابل مشاهده است به چیزى که قابل مشاهده نیست مى‏رسد

وی افزود: قرآن در جای دیگر هدف از بیان داستان‌ها و وقایع تاریخی را عبرت‏پذیری می‏داند به طوری که در بخشی از آیه 111 سوره مبارکه یوسف می‌خوانیم: «لَقَدْ کَان فِی قِصَصِهِمْ عِبْرَهٌ لاِوُلِی الالْبَاب؛ درسرگذشت آنان درس عبرتی برای صاحبان اندیشه بود». پس تاریخ و تحلیل درست آن منبع مهمی در بالا بردن سطح آگاه و بصیرت است. مولا در کلامی دیگر می‏فرماید: «و انَّ لَکُم فِی القُرونِ السَالِفَهِ لَعِبرَهٌ؛ به یقین در مرور حوادث قرون گذشته برای شما عبرت است.»؛ چراکه ثمره هر پندی، بینش و بصیرت است: «فِی کُلِّ اعتِبَارٍ استِبصَارٌ».