کظم غیظ انسان را شایسته مغفرت الهی می‌کند
مدرس حوزه علمیه سراوان گفت: کظم غیظ یعنی وقتی انسان در شدیدترین حالت عصبانی باشد، خشم خود را مدیریت کند و چیزی از آن بروز ندهد؛ این صفت، مخصوص متقین است و طبق وعده خداوند، انسان را شایسته مغفرت و آمرزش الهی می‌کند.
خدیجه دهواری، مدرس حوزه علمیه سراوان در گفت‌وگو با ایکنا از سیستان‌وبلوچستان بیان کرد: همه احساس‌هایی که در وجود انسان گذاشته شده، استفاده‌ای دارد و بیهوده آفریده نشده، به‌عنوان مثال خشم و محبت، هر دو وجودشان ضروری است؛ خداوند در توصیف رسول‌الله(ص) و یاران خاص ایشان در آیه 29 سوره مبارکه فتح می‌فرماید «أَشِدّاءُ عَلَى الكُفّارِ رُحَماءُ بَينَهُم» یعنی بر كافران بسيار قويدل و با يكديگر بسيار مشفق و مهربانند، بنابراین خشم و محبت، هر دو باید در جای خودشان بروز کنند.
وی ادامه داد: اگر سیره رسول‌الله(ص) و علی(ع) را هم مطالعه کنیم، می‌بینیم که در کنار آن رحمت و محبت، جایی که لازم بوده، غضب هم داشته‌اند، اما نه غضبی که برخاسته از نفسانیت باشد، بلکه در همان مسیری که رضایت خدا باشد.
این مدرس حوزه علمیه اظهار کرد: خشمی که نفسانی باشد، باید مهار شود؛ یکی از صفات متقین، همین است که خشم خود را مهار کرده و بیهوده هدر نمی‌دهند، بلکه در جای خودش از آن استفاده بهینه می‌کنند که یکی از آن‌ها، زمانی است که ظلمی را مشاهده کنند، اینجا خشم ما خشم مقدسی است.
وی گفت: کظم غیظ که اغلب به‌صورت فروخوردن خشم ترجمه می‌شود، معنای ظریف‌تری دارد؛ البته این ترجمه اشتباه نیست، اما خیلی واضح هم نیست. در زبان عربی، وقتی یک سقا، سر مشک را محکم می‌بندد تا آبی به بیرون چکه نکند، می‌گویند «کظم» کرده، یعنی مراقب است تا چیزی بیرون نریزد.
دهواری بیان کرد: کظم غیظ یعنی وقتی انسان در شدیدترین حالت عصبانی باشد، خشم خود را مدیریت کند و چیزی از آن بروز ندهد؛ این صفت، مخصوص متقین است و طبق وعده خداوند، انسان را شایسته مغفرت و آمرزش الهی می‌کند.
وی افزود: در آیه 133 سوره مبارکه آل عمران، خداوند برای متقین وعده مغفرت و بهشت می‌دهد «وَسَارِعُوا إِلَى مَغْفِرَةٍ مِن رَبِّكُمْ وَجَنَّةٍ عَرضُهَا السَّمَاوَاتُ وَالْأَرْضُ أُعِدَّت لِلْمُتَّقِينَ»، سپس در آیه بعدی، یکی از صفات متقین را کظم غیظ معرفی می‌کند «الَّذِينَ يُنْفِقُونَ فِي السَّرَّاءِ وَالضَّرَّاءِ وَالْكَاظِمِينَ الْغَيْظَ وَالْعَافِينَ عَنِ النَّاسِ (آل عمران، 134) آن‌هایی که از مال خود در حال وسعت و تنگدستی انفاق کنند و خشم خود فرونشانند و از بدیِ مردم درگذرند.»
مدرس حوزه علمیه سراوان ادامه داد: نمونه اعلای کظم غیظ را در رفتار رسول‌الله(ص) و امیرالمؤمنین(ع) می‌بینیم. حضرت علی(ع) چه در برخورد با کسانی که در ایام خانه‌نشینی به ایشان اهانت کردند و چه در برخورد با مردم کوفه، زمانی که با سستی و بی‌مسئولیتی، امام را آزار می‌دادند، همیشه کظم غیظ می‌کردند.
وی گفت: خود حضرت به مردم کوفه می‌فرمایند که من می‌توانم با شمشیر، شما را به راه آورده و مطیع خود کنم، اما این کار را نمی‌کنم، از اهرم فشار استفاده نمی‌کنم، بلکه می‌خواهم تقوای شما، شما را وادار کند که مسئولیت‌پذیر باشید.
دهواری افزود: حتی زمانی که علی(ع) از رفتار کوفیان به ستوه آمدند، به‌جای اعمال فشار و استفاده از حق حاکمیت خود، بر صورت خودشان سیلی زدند و نفرین کردند. حالا نفرین ایشان چه بود؟ نگفتند که خدا خانه‌هایتان را خراب کند یا بیمار شوید، نفرین امام(ع) این بود که خداوند مرا از شما بگیرد.
این مدرس حوزه بیان کرد: بنابراین کظم غیظ چه در آیات قرآن و چه در روایات و سیره عملی ائمه(ع) به فراوانی مشاهده می‌شود، اما از لحاظ علمی هم عقل حکم می‌کند که خشم خود را مهار کنیم. معمولاً انسان اشتباه‌ترین تصمیمات خود را زمانی می‌گیرد که عصبانی است؛ هنگام خشم، انسان مخرب‌ترین تصمیم‌ها را می‌گیرد، به‌طوری که بعدها پشیمان می‌شود، اما همیشه فرصتی برای جبران نخواهد بود.
انتهای پیام
