علامه حسن‌زاده آملی در مقام عرفان فنای فی‌ الله بود

حجت‌الاسلام حسن طاهری، امام‌جمعه موقت همدان و از نزدیکان به علامه حسن‌زاده آملی در گفت‌وگو با ایکنا از همدان، اظهار کرد: شاگرد رسمی علامه حسن‌زاده آملی نبودم اما حدود 16 سال با او مراوده و در منزلش رفت و آمد داشتم.

وی با بیان اینکه شخصیت علامه حسن‌زاده آملی آن‎طور که باید شناخته شده نیست، افزود: علامه ذوالفنون بود و به علومی که هنوز برای مردم بیان نشده تسلط داشت. ایشان دارای ابعاد علمی وسیعی بود و کسی نبود که بخواهد خودش را مطرح کند. بنابراین اگر کسی می‌خواهد این عالم وارسته را بشناسد کتاب «هزار و یک کلمه» که یک دایرةالمعارف کامل محتوایی است و یا کتاب «هزار و یک نسخه» را می‌تواند مطالعه کند.

امام‌جمعه موقت همدان با اشاره به اینکه علامه در طب یک طبیب بود و در علم نجوم و ریاضی تخصص داشت، اظهار کرد: او اساتید بزرگی را دیده بود و حداکثر استفاده را از آن‌ها برده بود، در محضر اساتیدی همچون الهی قمشه‌ای، شیخ محمدتقی آملی، علامه طباطبایی و... بود و در خدمت بعضی از آن‌ها تفسیر مجمع‌البیان را از اول تا آخر آموزش دید.

وی افزود: علامه به زبان فرانسه مسلط بود؛ خاطرم هست یک بار به او گفتم در تویسرکان پیامبری است به نام حیقوق، کتاب انجیل را که به فرانسوی بود باز کرد و گفت حَبَقوق صحیح نه حیقوق است.

طاهری بیان کرد: به ایشان چند بار گفته شده بود که در تلویزیون خصوصیات علامه طباطبایی را بیان کند اما قبول نکرده بود و می‌گفت این مطالب را نمی‌شود با افکار عمومی در میان گذاشت و این‎ها مسائلی است که مخاطب خاصی دارد.

وی اظهار کرد: علامه فیلسوف بود و کتاب شرحی برای اصفار را تألیف کرد، در ادبیات عرب و فارسی هم تخصص داشت، در عرفان هم نکاتی را در کتاب انسان در عرف عرفان تحت عنوان «واقعه‌ها» که حالت‌هایی که به او دست داده و روحش را از بدن به اختیار خارج می‌کرده در این کتاب قید شده است.

طهارت نفس و چشم برزخی

طاهری یادآور شد: یک بار در مورد صورت برزخی افراد از علامه سؤال کردم او پاسخ جالبی داد و گفت برزخ در کنار ماست اگر طهارت نفس داشته باشیم حجاب از برزخ برداشته می‌شود و یا در مورد سیر و سلوک‌هایی که عرفا دارند علامه حسن‌زاده تأکید داشت برای داشتن این سلوک باید استادی بالای سر انسان باشد.

این دوست علامه حسن‌زاده آملی تأکید کرد: هرچه ما طهارت داشته باشیم حجاب‌های مادی کنار می‌رود و روح و نفس انسان جلوه‌ها و منظره‌هایی را مشاهده می‌کند. علامه حسن‌زاده در دوره‌ای که از قم به تهران خدمت علامه طباطبایی رفتند به دنبال دریافت اسراری از این مفسر قرآن بودند، اما از آنجا که اسرار را نمی‌توان به هر کسی گفت مدت‌ها طول کشید تا با کسب اطمینان بخشی از آنها تعلیم داده شود.

طاهری با بیان اینکه علامه هر جا با یک عالم و عارف برخورد می‌کرد حداکثر علم را از او می‌آموخت، گفت: اگر انسان طهارت نفس داشته باشد رویای صادقه و اگر طهارتش را بیشتر کند همان در بیداری برایش قابل دیدن خواهد بود.

علامه با شاگردانش همچون فرزندان خود برخورد می‌کرد

آیت‌الله غیاث‌الدین طه‌محمدی، از شاگردان علامه حسن‌زاده آملی نیز به ایکنا، گفت: علامه حسن‌زاده آملی با شاگردانش همچون فرزندان خود برخورد و محبت می‌کرد و شوخ طبع بود.

وی با بیان اینکه ما شاگردان در برابر علامه همچون قطره‌ای در مقابل دریا هستیم، اظهار کرد: ذره نمی‌تواند در مورد این شخصیت اطلاع داشته باشد و یا از آن سخن بگوید. علامه حسن‌زاده آملی به تعبیر رهبر معظم انقلاب ذوالفنون است؛ ایشان به تمام علوم حوزوی، دانشگاهی، فقه، منطق، عرفان، ریاضیات، جغرافیا، نجوم و طب به صورت ریشه‌ای تسلط داشت و همان‌گونه که در پیام تسلیت مقام معظم رهبری قید شده او بی‌نظیر بوده است.

علامه فنای فی‌ الله بود

شاگرد علامه حسن‌زاده بیان کرد: در مقام عرفان فنای فی‌ الله و در تزکیه نفس به درجاتی رسیده بود که برای همه قابل درک و وصف نیست؛ آشنایی با نوشته‌های علامه می‌تواند تا حدودی افراد را با بعد شخصیتی و عرفانی این عالم وارسته آشنا کند. علامه بیش از 200 جلد مقاله و کتاب تألیف کرده است.

محمدی با بیان اینکه علامه متواضع، صمیمی و مهربان بود، افزود: معمولا عرفا این چنین هستند و آن‌هایی که فانی در خدا شدند دیگر برایشان تکبر و تشخص معنا ندارد و خود را از هر ذره‌ای کوچک‌تر می‌بینند که این سیره الهام گرفته از پیامبر(ص) و اهل بیت ایشان است.

این شاگرد علامه یادآور شد: گاهی اوقات در مباحثه‌ها به شاگردانش تشر می‌زد و جنگ زرگری راه می‌انداخت، اطرافیان گمان می‌کردند علامه ناراحت است در حالی‌ که شوخی می‌کرد.