هم کفو بودن در ازدواج از دیدگاه قرآن‌

امروز دهم ربیع‌الاول، اولین بانوی مسلمان، حضرت خدیجه(س) به خانه حضرت محمد(ص) می‌رود تا یار رسول خدا و مادر بانوی دو عالم حضرت فاطمه(س) شود، ازدواجی که ثمره آن خاندان عصمت و طهارت و راه نجات انسان‌ها هستند، از همین رو گفت‌وگویی در خصوص یکی از مسائل مهم در امر ازدواج از منظر قرآن کریم انجام شده است که از نظر می‌گذرد.

حجت‌الاسلام رضا احمدوند، پژوهشگر فلسفه و کلام حوزه علمیه در گفت‌وگو با ایکنا از همدان به بررسی معیار هم کفو بودن زن و شوهر از دیدگاه قرآن پس از دوران ازدواج پرداخت و گفت: یکی از دستورات دین مبین اسلام این است که زن و مرد در آغازین قدم‌های ازدواج به دنبال همسرانی باشند که هم تیپ و هم‌فکر یکدیگر باشند به تعبیری در مسئله ازدواج باید همسرانی انتخاب کرد که نه بالاتر از ما باشند و نه خیلی پایین‌تر چراکه فاصله زیاد میان آن‌ها باعث ایجاد اختلاف می‌شود.

وی تأکید کرد: در این میان مسئله مهمی که کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد هم کفو بودن پس از ازدواج است. این سؤال مطرح است که اگر زن و مرد در انتخاب یکدیگر قبل از ازدواج در زمینه‌های فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و... هم سطح بودند دیگر لازم نیست این کفویت در ادامه زندگی رعایت شود؟ آیاتی در قرآن کریم وجود دارد که پاسخی جدی به این سؤال می‌دهد، مسئله هم کفو بودن تنها مسئله‌ای نیست که مربوط به برهه‌ای خاص باشد.

احمدوند اظهار کرد: یکی از مشکلات امروزی بشر این است که ابتدا ازدواج را بر اساس معیارهای روانشناسی و معیار هم کفو بودن انجام می‌دهد اما در ادامه به این مسئله توجه نمی‌کند و آن رشدی که قرار است در مسیر ازدواج برای زن و شوهر فراهم شود اتفاق نمی‌افتد.

وی تأکید کرد: زن و شوهر مانند چرخ‌های یک ماشین هستند که باید همواره با یکدیگر بالانس باشند در غیر این صورت زندگی پویا و رو به رشدی نخواهند داشت. خانواده‌ای پویا و زنده است که حرکت رو به رشدی برای خود تعریف کرده باشد؛ هر جا حرکت رو به رشد یک خانواده متوقف شود ابتدا و زمینه‌ساز آغاز ناراحتی‌ها در خانواده است.

این پژوهشگر فلسفه و کلام حوزه علمیه با اشاره به اینکه اگر قاعده هم کفو بودن پس از ازدواج رعایت نشود زندگی پس از مدتی تبدیل به میدان جنگ خواهد شد، توضیح داد: هنگامی که یک نفر در مسیر زندگی همواره در اختلاف‌ها کوتاه می‌آید، به تنهایی بار زندگی را به دوش می‌کشد و فقط او تحمل و انعطاف در زندگی داشته باشد این مسیر محکوم به شکست است و به این یعنی قاعده هم کفو بودن در مسیر زندگی رعایت نشده است.

وی یادآور شد: در قرآن کریم تأکید شده که مردان مؤمن برای زنان مؤمن و مردهای ناپاک برای زنان ناپاک هستند، بنابراین این هم کفو بودن اگر در مسیر زندگی، نه تنها پیش از ازدواج، رعایت نشود زندگی به نابودی کشیده خواهد شد.

تعبیر قرآن از اینکه زن و شوهر لباس یکدیگر هستند چیست؟

این استاد حوزه علمیه با اشاره به آیه 187 سوره بقره، گفت: در این آیه آمده است «هُنَّ لِبَاسٌ لَكُمْ وَأَنْتُمْ لِبَاسٌ لَهُنَّ ۗ ؛ آنها پوشش شمايند و شما پوشش آنهايی»؛ زنان لباس و پوشش مردان و مردان نیز لباس و پوشش زنان هستند در تفسیر این آیه می‌توان گفت لباس مایه زینت و البته حفظ آبرو است، بر این اساس حفظ هم کفو بودن، منطبق بر آیات است.

وی در ادامه توضیح داد: لباس معایب انسان را پنهان و زشتی‌های انسان را می‌پوشاند، به‎طوری که در آیه 20 سوره اعراف می‌بینیم وقتی شیطان آدم و حوا را وسوسه کرد و از درخت ممنوعه تناول کردند پوشش آن‌ها کنار رفت و زشتی‌ها آشکار شد «فَوَسْوَسَ لَهُمَا الشَّيْطَانُ لِيُبْدِيَ لَهُمَا مَا وُورِيَ عَنْهُمَا مِنْ سَوْآتِهِمَا؛ سپس شیطان آن دو را وسوسه کرد، تا آنچه را از اندامشان پنهان بود، آشکار سازد» پس از توبه خداوند می‌فرمایند برای شما لباس فرستادیم که اندام شما را می‌پوشاند و مایه زینت شماست بر اساس این آیه و انطباق آن بر آیه 187 سوره بقره زن و شوهر لباس یکدیگر و مایه زینت یکدیگر هستند.

احمدوند گفت: با تأمل بر این آیه قرآن در می‌یابیم زن و شوهر باید هم کفو بودن خود را پس از ازدواج حفظ کنند و عزت و احترامی که برای یکدیگر قبل از ازدواج قائل بودند را نیز پس از ازدواج نیز آن را حفظ کنند و در حقیقت مایه زیبایی و زینت یکدیگر باشند. برخی افراد پس از ازدواج دچار کمبود شخصیتی می‌شوند، چراکه پس از ازدواج زن و شوهر نتوانسته‌اند حرمت یکدیگر را حفظ کنند و در این مسیر به دنبال حفظ عزت یکدیگر نبوده‌اند.

وی با اشاره به اینکه لباس مایه آرامش انسان است، افزود: اگر انسان یک لباس پاره، یا کثیف و آلوده به تن کند آرامشش از بین خواهد رفت چراکه انسان با لباس آرامش می‌گیرد پس یکی دیگر از کارکردهای زن و شوهر برای یکدیگر آرامش است.

این پژوهشگر فلسفه و کلام حوزه علمیه یادآور شد: در آیه 21 سوره روم آمده است «وَمِنْ آيَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْوَاجًا لِتَسْكُنُوا إِلَيْهَا وَجَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَرَحْمَةً ۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ؛ و از نشانه‌هاى قدرت اوست كه برايتان از جنس خودتان همسرانى آفريد تا به ايشان آرامش يابيد، و ميان شما دوستى و مهربانى نهاد، در اين عبرت‌هايى است براى مردمى كه تفكر مى‌كنند.» اگر رشد پس از ازدواج اتفاق نیفتد مایه سلب آرامش خواهد شد و حتماً در ادامه راه یکی می‌گوید همسرم در شأن من نیست و دیگری می‌گوید من ایثار کرده‌ام که با شما زندگی می‌کنم.

وی در مفهوم حفظ هم کفو بودن پس از ازدواج، گفت: اگر خانم معتقد باشد ایمانش مهم‌تر از ایمان همسرش است، یا همسرش معتقد باشد ایمانش مهم‌تر از ایمان زن است، یا در زمینه تحصیل یکی تصور کند تحصیل خودش مهم‌تر است و این مسیر را ادامه دهد و زن یا مرد تصور کنند مسئله مادی خود از مسئله مادی همسرش مهم‌تر است و هر یک به دنبال منافع شخصی خودشان باشند نه منافع زندگی مشترک، قطعاً زندگی دچار آسیب خواهد شد و هم کفو بودن از بین خواهد رفت.

وی تأکید کرد: یک زندگی وقتی به ثمر می‌نشیند که خانم و آقا دغدغه یکدیگر را داشته باشند، این یک دستور ویژه از سوی قرآن کریم است. خداوند در قرآن به پیامبر(ص) دستور می‌دهد «وَأْمُرْ أَهْلَكَ بِالصَّلَاةِ وَاصْطَبِرْ عَلَيْهَا ۖ لَا نَسْأَلُكَ رِزْقًا ۖ نَحْنُ نَرْزُقُكَ ۗ وَالْعَاقِبَةُ لِلتَّقْوَىٰ؛ و خانواده‎ات را به نماز فرمان بده و خود نیز بر آن شکیبایی ورز؛ از تو رزقی نمی‌طلبیم، ما به تو روزی می دهیم و عاقبت نیک برای پرهیزکاری است»(طه / 132). این آیه قرآن نیز به مسئله هم کفو بودن پس از ازدواج اشاره دارد. اینکه قرآن می‌گوید پیامبر اگر تو به تنهایی پیامبر باشی کافی نیست باید خانواده‌ات را هم رشد دهی به این نکته اشاره دارد که ما در خانواده نباید به فکر رشد یک جانبه خودمان باشیم، چراکه هرچقدر همسر ما رشد کرده باشد مسیر را برای رشد ما هم فراهم خواهد کرد. بنابراین لازم است در مسائل فرهنگی، اجتماعی و... نسبت به خانواده خود حساس باشیم.