ابوذر انقلاب + فیلم
آیت‌الله طالقانی که به دلیل صراحت بیانش، ابوذر انقلاب اسلامی نام داشت، سحرگاه ۱۹ شهریورماه سال ۵۸ بعد از سال‌ها تلاش خستگی‌ناپذیر فعالیت سیاسی و مبارزه با رژیم پهلوی دار فانی را وداع گفت.
سیدمحمود طالقانی در ۱۵ اسفند ۱۲۸۹ خورشیدی در دهکده گلیرد طالقان در خانواده‌ای روحانی به دنیا آمد. پدرش آیت‌الله سید ابوالحسن طالقانی از علمای برجسته آن زمان بود. وی دوران کودکی خود را در زادگاهش سپری کرد تا اینکه هنگامی که هفت ساله بود، پدرش به تهران مهاجرت کرد و در خانه‌ای کوچک در محله قنات آباد ساکن شد. محمود طالقانی تحصیلات ابتدایی خود را در مدرسه ملارضا واقع در خیابان امین‌السلطان تهران پی گرفت و تا ۱۰ سالگی صرف و نحو را آموخت، وی ابتدا به مدرسه فیضیه و سپس مدتی به نجف رفت تا اینکه از آیت‌الله اصفهانی اجازه اجتهاد گرفت و به ایران بازگشت.
نخستین بار سیدمحمود طالقانی با انتشار اعلامیه‌ای در اعتراض به سیاست‌های رضاخان درباره کشف حجاب، فعالیت سیاسی خود را آغاز کرد و به همین دلیل بازداشت و به ۶ ماه حبس محکوم و سپس از زندان آزاد شد. وی با تشکیل «کانون اسلام» به تفسیر قرآن برای همگان پرداخت تا جایی‌که گروههای مختلف دانشجویی با طیف‌های فکری گوناگون هم در این جلسه‌ها شرکت می‌کردند. وی پس از حادثه آذربایجان از طرف انجمن تبلیغات اسلامی، اتحادیه مسلمین و جامعه روحانیت آن زمان، برای بررسی این رویداد به آنجا رفت و ۱۰ روز در زنجان و آذربایجان به تحقیق و تفحص درباره مسئله دموکرات‌ها و حمله ارتش به آن منطقه‌ها پرداخت و گزارش کاملی را در این زمینه ارائه کرد.
طالقانی پس از مدتی به‌صورت رسمی امامت جماعت مسجد هدایت را برعهده گرفت و در همین زمان هم از نهضت ملی نیز حمایت می‌کرد اما این همکاری به گونه‌ای نبود که وی خود را زیر چتر حمایتی رهبران نهضت قرار دهد. در اوایل دهه ۴۰ خورشیدی آیت‌الله طالقانی به دلیل اعتراض به انقلاب سفید دستگیر و زندانی شد تا اینکه در اوایل خرداد ۱۳۴۲ خورشیدی او را آزاد کردند اما بار دیگر در حوادث ۱۵ خرداد همان سال دستگیر و پس از مدتی دوباره آزاد شد اما وی در جریان مبارزه با رژیم پهلوی ۲ بار دیگر به زندان‌های بلندمدت محکوم شد؛ برای نخستین بار در ۱۳۴۲ خورشیدی به زندان رفت که پس از تحمل پنج سال زندان، آزاد شد اما بار دیگر در دوم آذر ۱۳۵۴ خورشیدی توسط دادستان ارتش دستگیر و زندانی شد. علت دستگیری او افشای ارتباطش با مجاهدین بود که پس از دستگیری بلافاصله به زندان کمیته مشترک ضد خرابکاری فرستاده شد. وی تا مدت‌ها در زندان بلاتکلیف بود، نه کیفر خواستی علیه او صادر کرده بودند و نه دادگاهی تشکیل دادند تا اینکه سرانجام دادگاهی فرمایشی تشکیل و آیت‌الله طالقانی را به ۱۰ سال زندان محکوم کردند اما در شامگاه هشتم آبان ۱۳۵۷ خورشیدی از زندان آزاد شد.
این مجاهد راه حق با سخنرانی درباره «جهاد و شهادت» در انجمن اسلامی مهندسین، از ارتباط بهاییت با رژیم صهیونیستی پرده برداشت. وی از زمان استقرار رژیم صهیونیستی با آن مخالف بود و این مخالفت را در داخل کشور و در سفرهایی که به کشورهای اسلامی داشت، بیان کرد. او یک‌بار در خطبه‌های عیدفطر ۱۳۴۸ خورشیدی درباره مردم فلسطین سخنرانی کرد و در آن روز از مردم خواست که فطریه خود را برای کمک به فلسطین جمع‌آوری کنند و هر فردی هر مقداری که در توان داشت کمک کرد و از سفارت اردن برای فلسطینیان فرستاد.
آیت‌الله طالقانی پس از پیروزی انقلاب اسلامی در نخستین جلسه شورای انقلاب به ریاست شورا انتخاب شد. همچنین امامت نماز جمعه و نمایندگی مردم تهران در مجلس خبرگان از دیگر وظایف وی بود و در پنجم مرداد ۱۳۵۸ خورشیدی با دستور مستقیم امام خمینی(ره)، نخستین نماز جمعه را در دانشگاه تهران اقامه کرد. وی در سال‌های بعد از انقلاب هم با تمام گروههای سیاسی، رفتاری پدرانه داشت و می‌کوشید تا آنان را در چهارچوب نظام موجود حفظ کند. تلاش کرد که بحران‌های کردستان و ترکمن صحرا را با گفت‌وگو فیصله دهد. او تا واپسین دم حیاتش به مدارا، تسامح و تساهل باور داشت و برای تحقق آن، هرآنچه را که در توان داشت به کار بست. سرانجام این عالم و روحانی برجسته در ۱۹ شهریور ۱۳۵۸ خورشیدی پس از سال‌ها مبارزه با استبداد و روشنگری در راه اسلام و قرآن به دیار باقی شتافت.
انتهای پیام
