طفولیت؛ حساس‌ترین مقطع تربیت انسان

به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، محمدعلی انصاری، مفسر قرآن و صاحب تفسیر مشکاة، در نشست مجازی که امروز، 23 آبان ماه با موضوع «تربیت انسان» برگزار شد، اظهار کرد: بنیاد اصلی تربیت انسان فقط در سنین طفولیت شکل می‌گیرد، یعنی آنچه که در 6 سالگی تا 12 سالگی انسان‌ها رقم می‌خورد، خشت و بنای اصل تربیت انسان را رقم می‌زند. به تعبیر تمامی صاحب‌نظران علوم تربیتی این 6 سال، حساس‌ترین مقطع عمر انسان در خصوص تربیت است. 

وی تصریح کرد: این تربیت باید توسط پدر و مادر به خوبی صورت گیرد، زیرا تنها پدر و مادر هستند که به علت حس ما، کلیت و تعلق توانایی تربیت در آنها نهادینه شده است. این حس مالکیت به اندازه و عمقی که در سرشت پدران و مادران موجود است، در دل هیچ استاد و مربی تربیتی وجود ندارد. لذا اصل تربیت را خداوند به گونه‌ای قرار داده است که باید در محیط خانواده شکل بگیرد و نمود پیدا کند. 

صاحب تفسیر مشکاه بیان کرد: اگر ذات حق سفارشات مهمی در خصوص تربیت و رشد شخصیت فرزندان به والدین کرده است، به علت همین ضرورت عقلی امر مهم تربیت است و همچنین این امر مهم به عهده والدین گذاشته شده است چون اصل انسان و حتی اصل درک محبت و عشق از همین پدر و مادر آغاز می‌شود. طبق بررسی‌هایی مشخص شده است که بسیاری از تروریست‌های اجاره‌ای دنیا و صهیونیست‌ها در دامن خانواده رشد و تربیت نیافته‌اند و در محیط امن خانواده زندگی نکرده‌اند. 

انصاری در خصوص نوع تربیت انسان‌ها توسط خداوند، افزود: تربیت حضرت حق، تربیت گلخانه‌ای نیست، زیرا کسانی که به پرورش گل در گلخانه مشغول‌اند، چند روزی گل را می‌پرورند و در فضایی خاص با رطوبت و حرارتی معین از آن نگهداری می‌کنند تا به ثمر آید و آن را به خریداری بفروشند و پس از فروش نگهداری آن برعهده خریدار است. اما تربیت خداوند از این جنس نیست، زیرا خداوند انسان را زمین می‌زند و بلند می‌کند، سرما و گرما می‌دهد، دولت می‌بخشد و فقر می‌دهد، به سلامت، بیماری و بلا دچارش می‌کند تا با تمامی این زیر و رو شدن‌ها شخصیت انسان شکل گیرد. 

این مفسر قرآن گفت: حضرت محمد(ص) در خصوص تأثیر والدین بر روی شخصیت و تربیت انسان، می‌فرمایند: «الشَّقِی مَنْ شَقِی فِی بَطْنِ أُمِّهِ وَ السَّعِیدُ مَنْ سَعِدَ فِی بَطْنِ أُمِّهِ؛ (انسان) بدبخت كسی است كه در شكم مادرش بدبخت شد و (انسان) سعادتمند كسی است كه در شكم مادرش سعادتمند شد.» معصوم در این سخن می‌فرماید: سعادت یا شقاوت فرد از بطن مادر آغاز می‌شود، انعقاد نطف سالم، بارداری صحیح و سپس تربیت صحیح، فرد را از همان آغاز به سوی سعادت سوق می‌دهد و در مقابل، شقاوت ممكن است از زمان انعقاد نطفه آغاز شود. براساس این معنا، سعادت و شقاوت انسان به قضا و قدر الهی بستگی دارد.

وی اظهار کرد: به تعبیری که در روایات اسلامی آمده است، خداوند به واسط تلاش پدر و مادر به فرزندان پاداش می‌دهد: «به‌درستی که من فرزندان را به سبب تلاش پدران جزا می‌دهم، اگر سعی پدران خوب باشد پس (جزای فرزندان آن‌ها) خوب است و اگر شر باشد پس (جزایشان) شر است.» بنابراین اگر کسی بخواهد فرزند خود را از شر شیطان حفظ کند، باید خودسازی کند و ابتدا خود را به تقواورزی و انجام اعمال صالح وادارد و پیش از ولادت فرزند با تربیت خویش زمینه رشد و تربیت وی را فراهم آورد.