سعید رحمانی، قاری و داور مسابقات بینالمللی قرآن در گفتوگو با ایکنا؛ در مورد اضافه شدن رشته ترتیل به سیوهفتمین دوره مسابقات بینالمللی قرآن ایران و آسیبشناسی این اقدام از سوی سازمان اوقاف و امور خیریه، گفت: به این موضوع باید از دو منظر نگاه کنیم. یکی اینکه ظرفیتهای بالقوه در جوانان قرآنی وجود دارد و به این واسطه افراد جدیدی به جزء آنهایی که قبلاً در سبد فعالیتهای قرآنی حضور داشتهاند، به این جمع اضافه میشوند و این جذب، باعث برجسته شدن آنها و رونق فعالیتهای قرآنی میشود، این رشته جدید در مسابقات بینالمللی، فیالنفسه میتواند مطلوب و مثبت باشد.
وی افزود: از سوی دیگر با توجه به اینکه رشته ترتیل در بسیاری از کشورهای جهان اسلام، اقبال بیشتری دارد و بعضاً این اقبال از رشته تحقیق نیز بیشتر است. این رشته از جذابیتهای مردمی خوبی برخوردار است و در چنین فضایی پرداختن به این رشته میتواند ما را به اهداف راهبردی نزدیک کند و این نیز میتواند اضافه شدن رشته ترتیل را مطلوب به نظر برساند.
رحمانی با تأکید بر اینکه دوستان برنامهریز اگر میخواهند در این عرصه رشد و بالندگی جوانان را ببینند، باید یک تفکیک خوب و صددرصدی بین رشته ترتیل و رشته حفظ قرآن تعریف کنند، گفت: با توجه به اینکه در مسابقات بینالمللی قرآن کشورهای دیگر تقریباً چنین رشتهای وجود ندارد و تعریف نشده است و چون در آن مسابقات یک مرتل معمولاً باید حافظ قرآن هم باشد و نوع قرآن خواندن از حفظ با رشته ترتیل بیشتر سازگار بوده است، لذا نه تنها باید این تفکیک در مسابقات صورت بگیرد، بلکه قابل لمس برای مخاطب نیز باشد. یعنی وقتی ترتیل به گوش مستمع میرسد باید متوجه شود که این در قالب مسابقه ترتیل ارائه شده یا در قالب مسابقه حفظ بوده است و هر دو باید به تفکیک خود را نشان دهند.
این قاری قرآن کشورمان با بیان اینکه به شخصه نتوانسته است تفکیکی بین این دو رشته قائل شود، بیان کرد: این سوال مطرح است که آیا یک تفکیک راهبردی بین این دو رشته صورت گرفته است که بدانیم در هر کدام از این رشتهها چه چیزی از متسابق میخواهیم؟ با توجه به اینکه در مسائل قرآنی همه چیز باید راهبردی صورت بگیرد، این تفکیک را باید قائل میشدیم. نسبت به این موضوع یا کمتوجهی شده و یا مقداری مورد اغفال قرار گرفته است.
وی در ادامه با تأکید بر اینکه باید بدانیم که از مسابقات چه میخواهیم و اینکه اضافه کردن رشتهای به مسابقات بدون در نظر گرفتن ممیزها و شاخصها میتواند آسیبزا باشد، بیان کرد: سوالات بسیاری در این زمینه وجود دارد. آیا نمیشد به جای رشته ترتیل یک آیتم به مسابقات رشته حفظ کل قرآن اضافه کنیم؟ یعنی تفکیک در این دو رشته به حدی امکانپذیر بوده است که بتوانیم مسابقات آن را مجزا برگزار کنیم؟ آیا نمیتوانستیم به اهدافی که از مسابقات رشته ترتیل داریم از طریق رشته حفظ برسیم؟ علت اصلی این اضافه شدن چه چیزهایی بوده است؟ یا تفکیک صددرصدی صورت نگرفته یا اگر هم گرفته است، اطلاع چندانی از آن نداریم. شاید بهتر بود یک رشتهسنجی قبل از اضافه شدن صورت میگرفت و اهداف و تفکیکها نیز بیان میشد و به مخاطب اعلام میکردند، چون یک حافظ، ترتیل هم میخواند. این آگاهسازی به خوبی صورت نگرفته است.
مشخص نیست مسئولان برگزارکننده مسابقات برای اقناع مطالبات اجتماعی این رشته را اضافه کردهاند یا اینکه اتاق فکری پشت کار بوده است. البته اگر به این فکر کرده باشند که از طریق این اضافه شدن استعدادهایی از بین مرتلان به سمت تحقیق گرایش داده میشود، کار مطلوب و زیبا است
رحمانی در پاسخ به این سوال که اضافه شدن رشته ترتیل بعد از سیوشش دوره چه الزاماتی میتوانسته برای برگزارکنندگان مسابقات داشته باشد و آیا زیرساختها برای این اضافه شدن فراهم شده شده است یا خیر؟ گفت: با اطلاعی که دارم در طرح ارزیابی و اعطای مدرک به قاریان وقتی میخواهیم به قاری عنوان یا درجه بدهیم، مهم است که آن قاری بتواند قرائت تحقیق اجرا کند و هم ترتیلخوان خوبی باشد. آنجا انتظار داریم این دو رشته با هم در سبد توانمندی و تجارب عملکردی قاری قرار بگیرد. در بحث اعزام به سفر حج که در ایام آن نیز قرار داریم، نیز همینطور است.
وی در بخش دیگری از این گفتوگو به رویکرد ماه مبارک رمضان و شکلگیری محافل جزءخوانی قرآن در سالهای اخیر که عده زیادی را سر سفره قرآن نشانده است، اشاره کرد و گفت: این توجه نشان داد که شاید یک نیاز عمومی نسبت به رشته ترتیل شکل گرفته است و این نیاز عمومی مردم باعث شد تا برخی از مسئولان به فکر بیفتند تا این رشته را به شکل خاص به مسابقات اضافه کنند. این خاص دیدن رشته ترتیل خود میتواند یک رویکرد مثبت باشد و عدهای که قبلاً در سبد و رصد ما نبودهاند، جذب شوند، اما اینکه تفکیکهای لازم را صورت ندادهایم و این افراد را خاص دیدهایم یا خیر نیز مطرح است که نیاز به بررسی دارد.
رحمانی با بیان اینکه اگر تفکیک قائل شویم باید بسترهای آن را در جامعه نیز لحاظ میکردیم، تصریح کرد: اگر قرار بود چنین موضوعی به مسابقات اضافه شود باید جلسات قرآنی و جلسات آموزشی مربوطه نیز در نظر گرفته میشد. اگر اعتقاد داریم که مسابقات، تابلوی نمایش فعالیتهای قرآنی است، از سوی دیگر باید کارخانهها که همان جلسات قاریساز هستند نیز با مسابقات گره خورده باشند و با آن در ارتباط باشند. اما آیا در شرایط فعلی جلسات به چنین چیزی رسیدهاند؟ این سوال نیز بدون پاسخ مانده است. داشتن جلسات آموزشی مختص ترتیل که حافظ قرآن بودن در آنجا ملاک نباشد از الزامات است. سوالات دیگری نیز مطرح است، این ترتیلخوانی به چه میزان میتواند با تحقیق همافزایی داشته باشد و یا آسیبزا پیش برود و آن را به حاشیه بکشاند؟ اینها کارهایی بوده است که قبل از این، باید صورت میگرفت.
وی با تأکید بر اینکه چنین نیازسنجیهایی نیاز به کار علمی دارد و بعید میدانم چنین کاری صورت گرفته باشد، بیان کرد: اگر چنین نیازسنجیهایی صورت گرفته باشد اتفاقاً میتواند رشتههای دیگر به ویژه تحقیقخوانی را مورد توجه قرار دهد و اقبال به آن رشتهها را بیشتر کند. خود من به عنوان شخصی که بیشتر پیگیر پژوهشهای قرآنی هستم، تاکنون موردی ندیدهام، در صورتی که اینها باید با هم پیوند خورده باشد. اگر نسبت به یک صحن توجه داشته باشیم و دیگر صحنها را مورد توجه قرار ندهیم، خروجی سطحی خواهد بود و به میزان سرمایهگذاری صورت گرفته بهرهوری نخواهیم داشت.
رشته ترتیل از جذابیتهای مردمی خوبی برخوردار است و در چنین فضایی پرداختن به این رشته میتواند ما را به اهداف راهبردی نزدیک کند و این نیز میتواند اضافه شدن رشته ترتیل را مطلوب به نظر برساند
این داور مسابقات بینالمللی در بخش دیگری از صحبتهای خود اذعان کرد: آسیبزا بودن یا همافزا بودن رشته قرائت ترتیل نسبت به قرائت تحقیق به نحوه عملکرد برگزارکنندگان بستگی دارد. نحوه اجرای این طرح اگر ناقص، بدون هدف، بیبرنامه و جزیرهای باشد، مطمئناً آسیبزا خواهد بود و باعث میشود بخشهای دیگر از رونق بیفتد، اما اگر برنامهریزان اینها را در یک راستا و موازی با هم دیده باشند و از خروجیهای اینها بتوانند برای قسمتهای بعد استفاده کنند و پازل کلی چیده شده را تکمیل کند، میتواند همافزایی ایجاد کند.
رحمانی در پایان با تأکید بر اینکه در مدل برنامهریزی مسابقات چنین موضوعی را مشاهده نکرده و اگر هم بوده به جامعه اعلام نشده است که این اقدام در کدام دسته قرار میگیرد، گفت: مشخص نیست مسئولان برگزارکننده مسابقات برای اقناع مطالبات اجتماعی این رشته را اضافه کردهاند یا اینکه اتاق فکری پشت کار بوده است. البته اگر به این فکر کرده باشند که از طریق این اضافه شدن استعدادهایی از بین مرتلان به سمت تحقیق گرایش داده میشود، کار مطلوب و زیبا است. ضمن اینکه این اقدام باید با جلسات قرآن ما پیوند بخورد یعنی نباید به مسابقات و محافل ماه مبارک رمضان اکتفا کند. خروجی آن جلسات و اساتید که باید ارتباط راهبردی نیز داشته باشند میتواند در مسابقات دیده شود الان جلساتی که هدفمند در آموزش ترتیل فعالیت داشته باشند، ندیدهام. در پایان برای دوستان خوبی که در میز تصمیمگیری حضور دارند، آرزوی موفقیت دارم و امیدوارم در این مسیر موفق باشند.
انتهای پیام