بیشتر خواسته‌های دانشجویان متناسب با ارزشهای اسلامی است
عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی بیان کرد: طبق تحقیقاتی که انجام شده بخش اعظم خواسته‌ها و برنامه‌هایی که دانشجویان از مسئولان دانشگاه‌ها انتظار دارند در چهارچوب الگوهای ارزشی اسلامی و ایرانی است بنابراین می‌توان آنها را محقق و متناسب با نیازهای جامعه دانشجویی برنامه‌ریزی کرد.
به گزارش خبرنگار ایکنا، رضا صفری شالی، عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی، امروز چهارشنبه ۲۰ اردیبهشت در همایش «مسائل اجتماعی زندگی دانشگاهی» که از سوی مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی برگزار شد، سخنرانی کرد که در ادامه گزیده سخنان وی را می‌خوانید؛
یکی از مهمترین موضوعات که در فضای دانشگاهی احساس می‌کنیم، در زمینه نابرابری است. بسیاری از دانشجویان بیان می‌کنند که باید برابری در فرصت‌ها و منابع برای همه دانشجویان، فارغ از جنسیت، قومیت و مذهب فراهم شود. در واقع این نگاه را دارند که اگر به عنوان دانشجو پذیرفته شدیم باید دسترسی به فرصت‌ها وجود داشته باشد و در مقام اقلیت قرار گرفتن نباید مانعی شود که آنها دسترسی برابر نداشته باشند.
نگرانی‌های شغلی دانشجویان
درباره نگرانی نسبت به آینده، وقتی آمارها را مقایسه می‌کنیم به این نتیجه می‌رسیم که میزان بیکاری در بین فارغ‌التحصیلان دانشگاهی نسبت به آمارهای کشور بالاتر است در حالی که دانشجویان تصور می‌کردند با تحصیلات دانشگاهی، شرایط شغلی بهتری برای آنها فراهم می‌شود. این تجربه زیسته بسیاری از ما هم هست. ما وقتی در سال‌های دهه 70 درس می‌خواندیم بعد از تحصیل وارد بازار کار می‌شدیم اما این فرصت برای دانشجویان کنونی چندان وجود ندارد.
اعتماد اجتماعی زیر چتر سرمایه اجتماعی دیده می‌شود اما متأسفانه روند اعتماد اجتماعی در دهه اخیر نزولی بوده است و 77 درصد از دانشجویان می‌‌گویند اکثر مردم قابل اعتماد نیستند و این رقم قابل توجهی است چون وقتی با نگاه بدبینی با مردم مواجه شویم پذیرش بسیاری از سخنان آنها سخت است در حالی که باید اعتماد باشد تا ارتباط شکل بگیرید و وقتی ارتباط شکل بگیرد مشارکت اجتماعی نیز شکل می‌‌گیرد و وقتی فضای مشارکتی شکل می‌‌گیرد تازه احساس امنیت به وجود می‌آید. در حالی که وقتی از ابتدا، اعتمادی به دیگران وجود نداشته باشد روی نگرش جامعه و جوانان ما و مخصوصا دانشجویان تأثیر می‌‌گذارد و این امر برای مشارکت‌های مدنی چالش ایجاد کرده و در نتیجه شاهد ترجیح منافع فردی بر جمعی هستیم.
پیشنهادی به بخش فرهنگی دانشگاه‌ها
در اثر تحولات اجتماعی و زندگی شهرنشینی، دچار از جاکندگی از زندگی سنتی شده‌ایم اما نیاز داریم که شکلی از اعتماد را در زندگی شهری داشته باشیم تا افرادی که تعلقات و دغدغه‌های مشترک دارند همدیگر را پیدا کنند. مسئله دیگر درباره اعتماد این است که در گذشته، مادران ما، ما را به همسایه می‌سپردند اما امروزه ممکن است چنین کاری انجام ندهند بلکه کودک خود را به مهد کودکی که یک ماه است ایجاد شده است سپرده و به آنجا اعتماد می‌کنند چراکه این مکان‌ها مجوزی از سازمان بهزیستی دارند بنابراین بخش زیادی از اعتمادها در دنیای مدرن ناشی از چنین مجوزهایی است.
اینکه دانشجو در خصوص گذران اوقات فراغت رضایت ندارد هم مسئله‌ای است که نمی‌توان آن را انکار کرد چون بسیاری از برنامه‌هایی که در محیط دانشگاه‌ها طراحی و اجرا می‌شود متناسب با خواست و سلیقه دانشجویان نیست. البته معتقد نیستم هر چه دانشجو گفت باید مسئولان فرهنگی دانشگاه‌ها اجرایی کنند اما بخش اعظم خواسته‌ها و برنامه‌هایی که دانشجویان از مسئولان دانشگاه‌ها انتظار دارند در چهارچوب الگوهای ارزشی اسلامی و ایرانی است بنابراین می‌توان آنها را محقق و متناسب با نیازهای جامعه دانشجویی برنامه‌ریزی کرد و وقتی هم برنامه‌ها متناسب با خواسته‌های دانشجویان دیده شود آنها هم استقبال بیشتری خواهند داشت و در نتیجه رفتارهای اعتراضی در میان دانشجویان هم کاهش پیدا خواهد کرد.
مواجهه دانشجویان با احساس نابرابری
همچنین سالار کاشانی، پژوهشگر مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی، در این نشست درباره اهمیت پیمایش‌ها درباره زندگی دانشجویی سخنرانی کرد که در ادامه می‌خوانید:
یکی از کاربردهای پیمایش‌ها این است؛ اتفاقاتی که تبدیل به مسئله اجتماعی می‌شود را شناسایی کنیم. پیمایش‌ها، اطلاعاتی عمیق از پژوهش به ما نمی‌دهند بلکه اطلاعات سطحی می‌دهند اما این اطلاعات سطحی به ما کمک می‌کنند که بدانیم در کجا نقاط آسیب‌زا وجود دارد. از جمله مواردی که درباره زیست دانشجویی مورد پیمایش قرار گرفته شامل نابرابری، نگرش دانشجویان درباره آینده، سلامت روانی، اعتماد اجتماعی و اوقات فراغت است. احساس نابرابری در چند سطح می‌تواند باشد و مثلا وقتی جمعیت دانشجویی کشور با این سوال مواجه می‌شود که مهمترین عامل فقر و تنگدستی چیست به نحو فزاینده‌ای به بحث نابرابری اشاره می‌کنند بنابراین دانشجویان با یک احساس نابرابری مواجه هستند.
اکثریت قاطع دانشجویان با این گزاره موافقت کرده‌اند که در جامعه ما به جوانان برای واگذاری مسئولیت اعتناد نمی‌‌شود. مسئله دیگر در مقوله جنسیت است. به نظر می‌رسد خانم‌ها در برابر آقایان احساس نابرابری و محرومیت می‌کنند. حدود 28 درصد دختران دانشجو گفته‌اند با این گزاره موافق هستند که بهتر بود از جنس مخالف می‌بودند. یا در مورد این گزاره که اگر جنیست من فرق داشت بهتر می‌توانستم به اهداف برسم 39 درصد دختران دانشجو موافق بوده‌اند بنابراین حس محرومیت نسبی در میان دختران دانشجو نیز وجود دارد. البته احساس محرومیت نسبی می‌تواند باعث خشم و ناراحتی شود و پیامدهای آن را در سطح جامعه مشاهده کنیم.
درباره نگرش دانشجویان به آینده نیز روند کلی که آمارها به ما می‌دهند این است که دانشجویان نگاه مثبتی به آینده خودشان و آینده جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کنند ندارند و فقط 28 درصد دانشجویان در کشور گفته‌اند نگرانی مهمی درباره آینده ندارند و آنهایی هم که گفته‌اند دغدغه دارند ابهام‌شان در مورد آینده شغلی و مسائل اقتصادی بوده است و 38 درصد دانشجویان چنین دیدگاهی داشته‌اند. دانشجویان درباره مهمترین عامل برای به دست آوردن شغل به داشتن پارتی اشاره کرده‌اند. بیش از 57 درصد دانشجویان با این گزاره موافقت کرده‌اند که اگر امکان شغلی فراهم باشد بیشتر دانشجویان به دانشگاه نمی‌روند.
دیدگاه دانشجویان درباره برنامه‌های فرهنگی
در مورد سلامت روان، جای پژوهش‌های عمیق‌تر در مورد دانشجویان، ذهنیت و وضعیت آنها وجود دارد. طی یک پژوهش از دانشجویان خواسته شده که بگویند چقدر این گزاره در مورد آنها صدق می‌کند که زود از کوره در می‌روند که نیمی از آنها با چنین چیزی موافقت کرده‌اند. پانزده درصد دانشجویان هم گفته‌اند که به خودکشی فکر کرده‌اند. در مورد اعتماد اجتماعی، سؤال استاندارد در جاهای مختلف دنیا، این است که از مردم می‌پرسند آیا به نظر شما بیشتر مردم قابل اعتماد هستند؟ در ایران 77 درصد دانشجویان مخالف این موضوع بوده‌اند. از سوی دیگر فقط 39 درصد دانشجویان دانشگاه‌های کشور گفته‌اند به اساتید دانشگاه در حد زیاد اعتماد دارند.
در مورد اوقات فراغت هم 47 درصد دانشجویان گفته‌اند رضایت کمی از گذراندن دوران فراغت دارند. این امر می‌تواند به سیاستگذاری در سطح دانشگاه ارتباط داشته باشد. حدود 91 درصد گفته‌اند ما هر روز از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنیم و این رقم از زمانی که صرف تماشای برنامه‌های صدا و سیما و ورزش می‌کنند بسیار بیشتر است.
با توجه به اطلاعاتی که بنده در اختیار دارم درباره نظر دانشجویان در مورد برنامه‌های فرهنگی رسمی در دانشگاه‌ها باید گفت در سال 1401 از دانشجویان در این مورد سوال شده که بخش قابل توجهی گفته‌اند یا اصلا در این برنامه‌ها شرکت نمی‌کنند یا علاقه خیلی کمی به شرکت در این برنامه‌ها دارند. این آمار هم می‌تواند برای بخش فرهنگی دانشگاه‌ها مفید باشد. قصد بنده این بود که برخی از نقاطی که برای سیاستگذار اهمیت دارد را بیان کنم شاید این اطلاعات یاری‌دهنده مسئولان باشد و بتواند به برنامه‌ریزی بهتر کمک کند.
انتهای پیام
