حسین جوشقانی، عضو هیئت علمی دانشگاه خاتم در گفتوگو با ایکنا، با بیان اینکه مهمترین و سالمترین منبع درآمدی برای دولتها مالیات است، گفت: ولی چون دولتهای ایران به درآمدهای سرشار نفتی دسترسی داشتند خیلی به دنبال ظرفیتسازی در حوزه مالیاتستانی نبودهاند و این موضوع تبعات خیلی سنگینی را برای کشور در پی داشته است.
وی افزود: روی آوردن به درآمدهای نفتی و استقراض از بانک مرکزی و چاپ بیرویه پول از تبعات نبود نظام مالیاتستانی قوی و مدرن هستند که در نهایت تورم را به دنبال داشتهاند.
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: خرجکردهای غیربهینهها و ورود اقتصاد به دوران تورم از دهه 50 و تشدید آن طی چند سال اخیر، نشان از وابستگی اقتصاد به درآمدهای نفتی و کمرنگ بودن درآمدهای مالیاتی دارد. اگر میخواهیم مسئله اصلی تورم را اصلاح کنیم نقطه شروعش از خود دولت است و این موضوع در بحث مالیاتستانی حائز اهمیت است.
جوشقانی، افزایش درآمدهای مالیاتی را نیازمند گفتمانسازی و اجماعسازی دانست و گفت: دولت باید در این زمینه با مردم صادقانه رفتار کند و با صداقت علت نیازش به مالیات را شرح دهد و همچنین مردم را نسبت به نقش مالیات در سلامت اقتصادی قانع سازد.
وی احساس رضایت مردم با افزایش درآمدهای مالیاتی را مرتبط با دانست و در این باره افزود: مردم باید این احساس را داشته باشند پولی که به عنوان مالیات پرداخت میکنند در نهایت برای آبادانی، رفاه و دیگر بخشهای اقتصادی هزینه میشود، به عبارت دیگر جلوههای پرداخت مالیات به صورت عینی برای مردم ملموس و محسوس باشد.
عضو هیئت علمی دانشگاه خاتم یادآور شد: طی سالهای گذشته دستگاهها، شرکتها و بنگاههای دولتی و نیز وزارتخانهها به دلیل سهلالوصول بودن درآمدهای نفتی بسیار فربه شدهاند. مثلاً یک دستگاه دولتی هزار نفر یا دو هزار نفر کارمند دارد و کارایی خاصی را از این دو هزار نفر مشاهده نمیکنید یا حتی برخی از شرکتهای خصولتی مانند خودروسازان که به ظاهر خصوصی اداره میشوند ولی هزینههایشان به ویژه ضرر و زیانشان را دولت پرداخت میکند، درصورتیکه چندین برابر شرکتهای بزرگ دنیا کارمند و کارگر دارند ولی خروجی مطلوبی از آنها مشاهده نمیشود.
جوشقانی با بیان اینکه وقتی مردم مشاهده میکنند بازدهی شرکتهای دولتی اندک است و در قبال پرداخت مالیات، خدمات مطلوبی دریافت نمیکنند قطعاً با دولت همکاری نخواهند کرد، گفت: در این شرایط مدام دولت و نهادهای وابسته به آن بگویند مردم مالیات پرداخت کنید، مالیات خوب است، مالیات نیاز جامعه است و از این مباحث ولی باز هم مردم از پرداخت مالیات احساس رضایت نخواهند داشت و تا آنجا که بتوانند دولت را دور میزنند.
وی ادامه داد: مردم از دولت انتظار دارند از هزینههای اضافهاش بکاهد و دستگاههایی را که بیحد و اندازه چاق و فربه هستند چابک سازد و سپس با میل باطنی با دولت همراهی خواهند کرد. بهتر است دولت دو برنامه را به صورت همزمان پیش ببرد؛ اول برنامه تبلیغاتی حول محور پرداخت مالیات و دوم کاهش هزینهها و چابکسازی دولت است.
کارشناس اقتصادی معتقد است با خصوصی شدن اقتصاد به معنای واقعی کلمه، درآمدهای مالیاتی دولت افزایش مییابد و رغبت مردم هم نسبت به پرداخت مالیات بهبود پیدا میکند.
جوشقانی، تحقق گفتمانسازی پرداخت مالیات را نیازمند اقناع افکار عمومی دانست که پروژهمحور شدن خدمات و تکمیل پروژههای عمرانی به این مهم منجر خواهد شد.
وی بیان کرد: دولت باید رسماً اعلام کند به مشارکت مردم در امور اقتصادی و پرداخت مالیات نیاز دارد و این اعلام احساس نیاز قطعاً حس همراهی و همدلی را در مردم تقویت میکند ولی به شرط اینکه دولت نگاه از بالا به پایین را کنار بگذارد و صداقت در رفتار را در پیش گیرد.
عضو هیئت علمی دانشگاه خاتم، شرایط سیاسی و اجتماعی کشور را خاص توصیف کرد که صرفاً با انجام گفتمانسازی، درآمدهای مالیاتی کشور افزایش پیدا نمیکند و نیازمند اقدامات عملی دولت و حاکمیت است.
جوشقانی به ارتباط اصلاح نظام حکمرانی با پرداخت مالیات اشاره کرد و گفت: مسائل حکمرانی جزء مسائلی محسوب میشود که از ابتدای تمدن بشریت ذاتاً وجود نداشته بلکه با گذر زمان و هرچقدر تمدن به جلو آمده، از طریق آزمون و خطا، تفکر و اندیشه و تجربیات بشر شکل گرفته است و میتوان از این تجربهها استفاده کرد.
وی ادامه داد: امروز بشر انواع مختلف نظام حکمرانی را تجربه کرده که میتوان آنها را بررسی و مطالعه کرد و الگو قرار داد و نباید خودمان را نسبت به تجربههای کشورهای دیگر بینیاز بدانیم.
عضو هیئت علمی دانشگاه خاتم بیان کرد: اگر ساختار حکمرانی صرفاً مبتنی بر تجربه یک نفر چیده شود، مشاهده خواهید کرد با رفت و آمد هر مدیرکل، وزیر و رئیس جمهور کل سازوکارها تغییر پیدا میکند و هیچ ثبات مدیریتی در دستگاه تصمیمگیری وجود نخواهد داشت.
جوشقانی پیشنهاد کرد: بهتر است در بحث مالیاتستانی از تجربههای موجود در نظامهای حکمرانی دنیا استفاده شود. ما در زمینه مالیاتستانی از بقیه کشورها بسیار عقب هستیم و دلیلش هم به خاطر وجود نفت است. پس شیوه حکمرانی مطلوب بحث خیلی مهمی است و حتی من فکر میکنم اگر در این زمینه مشاور بینالمللی داشته باشیم خیلی میتواند کمک کند تا سریعتر به دستاوردهای کشورهای دیگر دست پیدا کنیم و مانع آزمون و خطاهای بیشتر شد.
انتهای پیام