ناگفته‌هایی از عزاداری فاطمیه توسط آیت‌الله میرزاجواد تبریزی + فیلم
فرزند آیت‌الله العظمی میرزاجواد تبریزی با ذکر خاطراتی از اولین مراسم پیاده‌روی آن مرحوم به مناسبت سال‌روز شهادت حضرت زهرا(س) گفت: سال اولی که آیت‌الله تبریزی در روز شهادت حضرت زهرا(س) از منزل خارج شدند فاطمیه کمرنگ بود ولی به تدریج پررنگ شد؛ آیت‌الله العظمی وحید خراسانی هم با ایشان همراهی کردند و امروز فاطمیه به عاشورای دیگر تبدیل شده است.
آیت‌الله العظمی میرزاجواد تبریزی از مراجع تقلیدی است که حدود سه دهه قبل و زمانی که هنوز هیچ خبری از عزاداری فاطمیه به صورت حرکت دسته‌های عزا در کشور نبود در سال‌روز شهادت آن حضرت با پای پیاده از منزل به سمت حرم مطهر حضرت معصومه(س) رفتند و عزاداری کردند.
امروزه این مراسم با حضور هزاران نفر از عاشقان اهل بیت(ع) برگزار می‌شود؛ آن مرحوم در سال ۱۳۰۵ ه.ش در تبریز به دنیا آمدند و در سال ۱۳۸۵ در قم به دیار باقی شتافتند.
خبرنگار ایکنا به مناسبت اقدامات این مرجع فقید در عزاداری فاطمیه با حجت‌الاسلام والمسلمین شیخ جعفر تبریزی؛ فرزند آن مرحوم گفت‌وگو کرده است که در ادامه می‌خوانید؛
ایکنا ـ چه شد که فاطمیه بیشتر مورد توجه علما و مردم قرار گرفت؟
یکی از مسائل مهمی که باید توجه خاصی به آن می‌شد و باید بشود مسئله فاطمیه است؛ ابتدا اهتمام چندانی به این موضوع نبود ولی تشکیکات و مسائلی که در راستای تضعیف شعائر انجام شد سبب شد تا توجه به فاطمیه هم بیشتر شود؛ شبهاتی مانند این موضوع را مطرح کردند که ما دلیل و مدرکی نداریم که به خانه حضرت زهرا(س) هجوم برده باشند و فقط به در خانه رفتند ولی آتش نزدند؛ این نوع تشکیکات ناشی از عدم مطالعه دقیق است زیرا هجوم به خانه حضرت در کتب فحول اهل سنت بیان شده است؛ به خانه هجوم بردند و حضرت را بین در و دیوار قرار دادند و در نهایت محسن را سقط کردند. حتی خلیفه اول ابراز پشیمانی کرد و گفت ای کاش من به خانه ایشان هجوم نمی‌بردم. خلاصه بروز این نوع شبهات در فضای عمومی مراجع را حساس‌تر کرد وگرنه این توجه همواره بین علما وجود داشت.
ایکنا ـ برخورد آیت‌الله العظمی میرزاجواد تبریزی با این مسئله و شبهات چگونه بود؟
ایشان با شنیدن این نوع شبهات ابتدا استفتائاتی نوشتند و به آن پاسخ دادند ولی باید حرکتی صورت می‌گرفت تا همه متوجه این امور شوند و فاطمیه به عاشورای دیگری تبدیل شود؛ ایشان اعتقاد داشت مردم بدانند چرا دشمن از غدیر و هجوم به خانه حضرت زهرا(س) می‌ترسد؟ و چرا وقایع حضرت سیدالشهدا(س) را می‌خواهند کتمان کنند؟ زیرا حقایقی است که اگر برای مردم مطرح شود دیگر کسی حرف آنان را باور نخواهد کرد.
وقتی یک مرجع تقلید که ما موظفیم در دوره غیبت امام زمان(عج) به ایشان مراجعه کنیم، به مناسبتی چون فاطمیه با پای پیاده و برهنه و آن هم در گرما و سرما از منزل بیرون می‌روند و عزاداری می‌کنند برای مردم مهم تلقی می‌شود که ماجرا چیست؟ و همین باعث اهمیت فاطمیه شد. سال اولی که آیت‌الله میرزاجواد تبریزی در روز شهادت حضرت زهرا(س) از منزل خارج شدند فاطمیه کمرنگ بود ولی به تدریج پررنگ شد؛ آیت‌الله العظمی وحید خراسانی هم با ایشان همراهی کردند و امروز فاطمیه به عاشورای دیگر تبدیل شده است زیرا مردم هم روآوردند و تحولی در جهان اسلام ایجاد شد.
ایکنا ـ نقل شده است که حتی برخی افراد به دنبال این اقدام آیت‌الله مستبصر شدند و به تشیع گرویدند؟
بله. این مراسم حتی موجب استبصار برخی افراد شد؛ خود بنده در مدینه با اشراف مدینه برخورد کردم؛ گفتند این جوان از نواده علی بن جعفر عریضی است که شیعه شده است؛ بنده با او صحبت کردم و گفتم چه شد شیعه شدی و جواب داد حرکت پدر شما و انتشار مظلومیت حضرت صدیقه(س). او می‌گفت چرا اهل سنت که خود را پیرو سنت می‌دانند به مظلومیت فاطمه(س) بها نمی‌دهند؟ و اصلا نمی‌دانند که چه بلایی بر سر حضرت آمده است؛ فحول علمای سنی این ماجرا را نقل کرده‌اند و متواتر است. اگر روایات ضعیف بود و متواتر نبود می‌شد تشکیکی ایجاد کرد ولی روایات، متواتر است؛ صدیقه طاهره سبب شد تا من به حقیقت تشیع و راه حق پی ببرم.
بنابراین این حرکت، حرکت کمی نبود؛ حرکتی بود که خداوند و اهل بیت(ع) می‌خواستند در این قرن واقع شود و مردم آگاهی پیدا کنند. الان با هر جوان و نوجوانی صحبت کنیم خود را فدایی فاطمه(س) می‌داند زیرا او مظلومیت زیادی تحمل کرد و برای ماندن ولایت، جان خود را فدا کردند و هیچگاه خاضع و خاشع در برابر دشمنان نشدند و گریه‌های زیادی کردند تا مردم آگاه شوند و مسئله ساده را ندانند. آن حضرت خطبه مسجد و فدکیه را خواندند و حیثیت برپاکنندگان سقیفه را از بین بردند؛ فرمودند: قرآن را پشت سر خودتان انداختید و عمل نمی‌کنید.
اینکه مسئله فدک را مطرح کردند نه اینکه دنبال باغ و رفاه باشند بلکه جرقه‌ای زدند تا تشیع تقویت شود؛ دورانی رسید که دین پیامبر(ص) از بین رفت و فاطمه جان خود را فدا کرد، فرزندانش در واقعه طف شهید و اسیر شدند ولی ماندگاری تشیع مدیون همین حرکت‌ها است و اگر حرکت فاطمه(س) نبود اثری هم از تشیع و حقانیت امامت باقی نبود.
اقدام مراجع هم در پررنگ‌شدن فاطمیه تقویت تشیع و دین اسلام است. سیره و خلق اهل بیت(ع) باید برای مردم تبیین شود تا مردم به سیره ایشان رو بیاورند؛ این حرکت آیت‌الله تبریزی باعث ازدیاد تدین مردم و رو آوردن و استبصار برخی افراد شد. موجب ازدیاد و تقویت دین شده است. ایشان اولین کسی بود که خالصانه اقدام به این کار کردند. این که بنده از این کار تعریف می‌کنم به خاطر انتساب و اینکه والد بنده هستند، نیست؛ ایشان به دین خدمت کردند و ما هم جان‌فدای حضرت زهرا(س) و اهل بیت(ع) هستیم و هر کسی که در این مسیر جانفشانی کند ما او را دوست داریم و تمجید می‌کنیم.
ایکنا ـ خاطره‌ای از اولین پیاده‌روی حاج آقا دارید؟
در سال اولی که ایشان برای پیاده‌روی از دفترشان خارج شدند هوا بسیار گرم بود. در بین راه من نگاهی به ایشان کردم و احساس کردم که پاهایشان در حال سوختن است(حدود 33 سال قبل). آن زمان خبری نبود و وقتی تشکیکاتی در مورد تاریخ زندگی آن حضرت صورت گرفت ایشان سر از پا نشناخت و احساس وظیفه کردند که باید از منزل خارج شوند و این حرکت نمادین را انجام دهند؛ من وقتی چهره ایشان را دیدم، عرض کردم کفش‌هایتان را که در دست من است بپوشید ولی ایشان جواب دادند که فرزندم این چیز اندکی در برابر مصائب صدیقه طاهره(س) است، بگذار پاهایم بسوزند.
وقتی راهپیمایی تمام شد و ایشان به اتاقشان رفتند، به بنده فرمودند پارچه بیاور و دیدم همه پای ایشان از آسفالت گرم تاول زده و فرمودند امیدوارم فاطمه زهرا(س) این را از من قبول کند و این پاها روز قیامت نسوزند. من از نقل خواب و مکاشفاتی که برای برخی افراد دکان است پرهیز دارم و به خیلی از این مسائل هم چون از سوی افراد عادی مطرح می‌شود عقیده ندارم البته اگر فحول علما مطرح کنند قابل اعتماد می‌دانم؛ یکی از سادات بزرگوار و قابل اعتماد برای من تعریف کرد شبی که والد بزرگوار شما وفات کردند در رؤیا دیدم که خانم بزرگواری همراه با ملائکه زیادی به استقبال پدرتان آمده بودند و ایشان به مرحوم میرزا فرمودند: میرزا خدا قدرت به تو بدهد که اسم مرا زنده کردی... اهل بیت(ع) دنبال این مسائل هستند.
امیرالمؤمنین(ع) فرمودند: ان الله اختار لنا شیعه یفرحون لفرحنا و یحزنون لحزننا؛ مرحوم میرزای تبریزی عملا این را در جامعه اسلامی به عنوان یک شیعه واقعی پیاده کرد و مردم را برای تعظیم شعائر فراخواند؛ امروز یکی از دلایلی که برخی از جامعه از دینداری زده شده‌اند این است که با مظلومیت اهل بیت(ع) آشنا نیستند یا برخی عهده‌دار مسئولیت‌هایی شده‌اند که متاسفانه مظلومیت اهل بیت(ع) را کمرنگ می‌کنند. در هر دورانی عالمی حرکتی می‌کند تا تشیع را تقویت کند و مرحوم میرزای تبریزی هم این کار را کردند. ایشان هیچگاه دنبال دنیا نبود لذا بیش از 30 سال قبل این کار را کردند و همیشه در مجالس به صورت عجیبی گریه می‌کردند و تحمل مصائب برایشان دشوار بود.
نسبت به راهپیمایی فاطمیه تاکید کنم که در سال اول خود آقا خارج شدند ولی سال بعد، آیت‌الله وحید خراسانی هم به ایشان پیوستند و ایشان هم خیلی استقبال کردند. وقتی انفجار در سامراء رخ داد هم این دو مرجع بزرگوار با هم هماهنگ بودند و به نشانه اعتراض از منزل خارج شدند و خدا این توفیق را به آنان داد تا عظمت ایام فاطمیه را با چشمان خودشان ببینند.
ایکنا ـ ماجرای دعای ایشان برای جوانی به کما رفته بودند چیست؟
من یک روز از ایشان پرسیدم که چرا اینقدر در مصائب اهل بیت(ع) بی‌تاب می‌شوید و جواب دادند من همه خیر را در اهل بیت(ع) می‌دانم و فرمودند من سیدالشهدا(ع) را در خواب دیدم؛ فردی به من مراجعه کرد و گفت که فرزندم یک هفته قبل تصادف کرده و در کما است؛ من هم که به کربلا مشرف شده بودم به زیارت امام حسین(ع) رفتم و تحت قبه عرض کردم آقاجان مردم فکر می‌کنند ما پیش شما آبرو داریم و حاجاتشان را از ما تقاضا می‌کنند و شما ما را دست خالی برنگردان.
مرحوم والد فرمودند که این فرد و خانواده او به ما مراجعه کرده‌اند و از ما توقع دارند؛ ایشان می‌فرمود در خواب دیدم که آن جوان در کنار سیدالشهدا(ع) نشسته است و از من پرسیدند که میرزای تبریزی این جوان را می‌گویی؟ عرض کردم بله و دست او را گرفتند و به سمت من فرستادند و از خواب بیدار شدم؛ صبح اطلاع دادند که این جوان از کما خارج شده است. این جوان امروز طلبه و معمم است و در ایران زندگی می‌کند؛ این عنایات اهل بیت(ع) است و چرا ما در راه اهل بیت(ع) حرکت نکنیم؟ مگر علما الگو نیستند؟
لذا از ابتدای تاریخ تاکنون برخی با اهل بیت(ع) جنگیده‌اند و امروز هم اینطور است ولی علمایی چون میرزای تبریزی در برابر این تشکیکات می‌ایستند و با این تلاش‌ها، امروز فاطمیه مانند عاشورا شده است؛ آن روز که حرکت میرزای تبریزی صورت نگرفته بود ما کتاب به اندازه انگشتان دو دست نداشتیم ولی امروز آنقدر کتاب داریم که کسی نمی‌تواند در مسائل مرتبط با فاطمه(س) تردید کند.
ایکنا ـ آثار و برکات اقدام والد گرامی شما در احیای فاطمیه چه بوده است؟
یکی از برکات اقدام میرزای تبریزی این است که امروزه شاهد تالیف ده‌ها کتاب و مقاله و رساله در مورد حضرت زهرا(س) و مظلومیت ایشان هستیم؛ بنده هم کتاب هجوم به خانه حضرت زهرا(س) را جمع‌آوری کردم که به زبان عربی هم ترجمه شده است و ماجراهای هجوم به خانه زهرا(س) بیان شده است و بحث ندامت ابوبکر هم گزارش شده است. برخی می‌گویند شما در مظلومیت اهل بیت(ع) غلو می‌کنید ولی جواب این است که ما غلو نمی‌کنیم بلکه خود منابع اهل سنت این حوادث را بیان کرده‌اند.
مسعودی در اثبات الوصیه نقل کرده است: فهجموا علیه و احرقوا بابه و ...؛ هجوم به خانه علی(ع) بردند و خانه ایشان را آتش زدند و امیرالمؤمنین(ع) را به زور بردند. مسعودی از علمای بزرگ عامه است لذا این تالیفات فراوان و سوگواری و برنامه‌های زیادی که در سطح خیابان‌ها در قالب مجالس عزا و ایستگاه‌های صلواتی و ... شاهدیم ناشی از همین اقدام علما بوده است. الان اهل منبر هم مطالبی را در خصوص صدیقه شهیده مطرح می‌کنند و به شبهات جواب می‌دهند.
آیت‌الله میرزای تبریزی در دیدار با مسئولان هم همیشه تاکید داشتند که اگر می‌خواهید انقلاب و نظام باقی بماند باید به شعائر بها و اهمیت زیادی بدهید؛ به اهل بیت(ع) اهمیت دهید؛ هرقدر شعائر تقویت شود نظام هم ماندگار خواهد شد. هر مسئولی که می‌آمد به آنها نصیحت می‌کردند و دغدغه اصلی ایشان اهل بیت(ع) و تشیع بود.
ایشان با استناد به آیاتی چون «ما اسئلکم علیه اجر...» معتقد بودند که قرآن به اهل بیت(ع) و گرامی‌داشت ایشان اهمیت داده است لذا بزرگان ما اقداماتی کردند که فاطمیه، عاشورای دوم شده است؛ امروز چه کسی است که منکر شود که به خانه علی(ع) هجوم بردند. امروز فرزندان ما باید بدانند غدیر و فاطمیه و محرم برای چیست؟ بچه‌های ما باید مسائل را بدانند لذا خوشا به حال کسانی که در این مسیر گام برمی‌دارند و ما هم از خدا می‌خواهیم که توفیق به ما بدهد که خادم آن حضرت در این دنیا باشیم.
ایکنا ـ خاطره‌ای از تشییع جنازه ایشان دارید؟
روزی که تشییع جنازه مرحوم میرزای تبریزی بود خیلی فضای عجیبی بود؛ حضور مردم خیلی پررنگ بود و زن و مرد گریه می‌کردند؛ وقتی جمعیت از پل آهنچی عبور می‌کردند مسئولان شهر نگران بودند مبادا پل تخریب شود زیرا جمعیت بسیار زیادی در مسیر بودند و بنده هم خودم را به زور به حرم رساندم.
من باز تاکید می‌کنم خیلی اهل نقل خواب نیستم ولی یکی از افراد قابل اعتماد به من گفت که مرحوم میرزا را در خواب دیدم و از ایشان پرسیدم دیدی که تشییع جنازه شما چقدر شلوغ بود؟ ایشان فرمود خیر من همین که فوت کردم مرا محضر امیرالمؤمنین(ع) بردند و ایشان از درددل‌هایشان می‌گفتند و من هم درددل‌های خودم را و همراه ما مرحوم علامه امینی صاحب الغدیر هم بودند.
این بزرگان تحول ایجاد کردند؛ کتاب الغدیر ضربه بزرگی به مخالفان تشیع زد و امروز نمی‌توانند هر شبهه‌ای را مطرح کنند زیرا ایشان ادله فراوانی در رد شبهات بیان فرمودند؛ براهین قوی در این کتاب است که مخالفان را ساکت می‌کند؛ این بزرگان را خدا برای اقامه و تقویت دین انتخاب کرد و خداوند انشاءالله ایشان را مورد رحمت خود قرار دهد.
گفتگو از محسن مسجد جامعی
انتهای پیام
