رشد کمی و کیفی پزشکان متخصص در ایران توانمند

امروز در آستانه چهل و پنج سالگی انقلاب اسلامی وضعیت بهداشت و درمان در اقصی نقاط کشور به‌گونه‌ای تغییر کرده و پیشرفت‌های چشمگیری در زمینه‌های مختلف به ارمغان آورده است که می‌توان به آن بالید و افتخار کرد. یکی از این پیشرفت‌ها، در حوزه بهداشت رقم خورد. براساس آمار، بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، در حوزه‌های مختلف از جمله بهداشت و سلامت، پیشرفت‌های فراوانی حاصل شده است. افرایش تعداد بیمارستان‌ها و مراکز درمانی، توسعه بهداشتی، افزایش امید به زندگی و کاهش مرگ و میر کودکان زیر یک سال سال و کاهش مرگ و میر مادران، رشد تعداد پزشکان و متخصصان حوزه سلامت و رشد دانشگاه‌های علوم پزشکی، ارتقا تجهیزات پزشکی و درمانی و ... بخشی از دستاورد‌های انقلاب اسلامی در حوزه پزشکی و بهداشت محسوب می‌شود.  

در یادداشت پیش رو، به یکی از دستاوردهای نظام سلامت یعنی افزایش تربیت پزشکان متخصص داخلی می‌پردازیم.

ارتقای شاخص‌های سلامت در تمامی ابعاد و جهات آن به گونه‌ای است که با توسعه زیرساخت‌ها همچون دانشگاه‌های علوم پزشکی و شبکه بهداشت و درمان کشور تحقق یافته است.

یکی از دستاورد‌های عرصه بهداشت و درمان کاهش به‌کارگیری پزشکان وارداتی به واسطه افزایش تربیت پزشکان متخصص در داخل کشور بوده است.

قبل از پیروزی انقلاب، تعداد کل پزشکان دارای کارت نظام پزشکی در کشور ۱۴ هزار و ۷۰۰ نفر بودند که از این میزان، حدود ۶ هزار نفر از پزشکان خارجی بودند؛ یعنی نیمی از بخش بهداشت، سلامت و درمان کشور در قبل از انقلاب در حوزه پزشک عمومی یا متخصص، وابسته به پزشکان خارجی و به عبارتی پزشکان وارداتی از کشور‌های بنگلادش، فیلیپین، هند و پاکستان بودند. اما امروز از ۵۳ کشور جهان برای درمان به ایران می‌آیند و در ۲۷ رشته تخصصی، پزشک تربیت می‌شود.

در دوران پهلوی برای سراسر جمعیت 36 میلیونی ایران به وسعت تمام شهرهای کشور فقط تعداد محدودی پزشک وجود داشت و روستاهای کشور فقط با 1500 مرکز بهداشت درمانی روستایی بدون پزشک و متخصص رنج می‌برد. براساس گزارش بانک جهانی، شاخص پزشک به جمعیت در دوره پس از پیروزی انقلاب ۶ برابر بهبود یافته است.

کشور ایران در سال 56 با 33 میلیون جمعیت، نیازمند ورود پزشک خارجی از سایر کشورها بوده است، اما هم اکنون با جمعیتی بیش از دو برابر و به تبع آن با نیازی بیشتر به پزشک، با رشد تعداد پزشکان در کشور مواجه است. 

در حال حاضر آموزش ۱۵۰ رشته تخصصی، فوق تخصصی و فلوشیپ در کشور انجام می‌شود و تعداد پزشکان عمومی اکنون به بیش از ۹۶ هزار نفر و تعداد پزشکان فوق تخصص به بیش از  ۵ هزار نفر رسیده است.

از همین رو جمهوری اسلامی ایران از اعزام تمامی بیماران به خارج از کشور بی‌نیاز بوده و قادر است انواع خدمات درمانی، بازتوانی و نوتوانی را در داخل کشور در اختیار مردم قرار دهد. مردم ایران دیگر نگران عدم مداوا در داخل کشور نیستند. در واقع پزشکان ایرانی مورد وثوق جامعه جهانی و مراکز آکادمیک دنیا هستند و هیچ رشته و تخصص علوم پزشکی در دنیا وجود ندارد که ایران فاقد توانمندی و مرکز آموزش آن باشد.

قبل از پیروزی انقلاب حدود ٧ دانشکده پزشکی در دانشگاه‌ها ایجاد شده بود، اما در حال حاضر حدود ٤٠ دانشگاه علوم پزشکی در سراسر کشور به فعالیت می‌پردازد. همچنین قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، میزان ورودی دانشجوی در رشته پزشکی فقط ۶۰۰ نفر در سال بود که این میزان امروز به بیش از ۶ هزار نفر در سال رسیده است.

در این میان، دانشگاه علوم پزشکی تهران سالانه حدود ۵ هزار مقاله منتشر می‌کند که این میزان دربرگیرنده ۳۴ درصد از مقالات منتشر شده در دانشگاه‌های کشور است.