مسئله زن و خانواده از چالشبرانگیزترین موضوعات جهان امروز است. جهانی که سالهاست با جنبشهای آزادی خواهی زنان مواجه شده و نه تنها در ایران بلکه در همه کشورهای جهان تلاشهایی برای اصلاح قوانین و حمایت از زنان در حال انجام است.
در خصوص نگاه اسلام به زنان و مسائل مرتبط با خانواده نیز نظرات و دیدگاههای متعددی در طول تاریخ اسلام مطرح و تلاش شده قوانین براساس دیدگاه حقیقی اسلام و به دور از دیدگاههای شخصی یا برداشتهای سلیقهای از آیات و روایتها تدوین شود.
خبرگزاری ایکنا و مؤسسه شمیم ایمان و اندیشه با در نظر گرفتن همین چالشها، با هدف بررسی دیدگاههای اسلام در خصوص زن و خانواده با حضور حجتالاسلام والمسلمین محمد حاج ابوالقاسم دولابی، عضو مجلس خبرگان رهبری مجموعه آموزشی «خانواده و زن از دیدگاه قرآن» را تدوین کرده است.
در جلسه پانزدهم موضوع «مراقبت و نگهداری از والدین در زمان کهنسالی» مورد بررسی قرار گرفته است که در ادامه با هم میخوانیم و میبینیم.
وَقَضَى رَبُّكَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِيَّاهُ وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا إِمَّا يَبْلُغَنَّ عِنْدَكَ الْكِبَرَ أَحَدُهُمَا أَوْ كِلَاهُمَا فَلَا تَقُلْ لَهُمَا أُفٍّ وَلَا تَنْهَرْهُمَا وَقُلْ لَهُمَا قَوْلًا كَرِيمًا ﴿۲۳﴾ وَاخْفِضْ لَهُمَا جَنَاحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَقُلْ رَبِّ ارْحَمْهُمَا كَمَا رَبَّيَانِي صَغِيرًا ﴿۲۴﴾ و پروردگار تو مقرر كرد كه جز او را مپرستيد و به پدر و مادر [خود] احسان كنيد اگر يكى از آن دو يا هر دو در كنار تو به سالخوردگى رسيدند به آنها [حتى] اوف مگو و به آنان پرخاش مكن و با آنها سخنى شايسته بگوى (23) و از سر مهربانى بال فروتنى بر آنان بگستر و بگو پروردگارا آن دو را رحمت كن چنانكه مرا در خردى پروردند (24).
یکی از اختراعات ناجوانمردانه دنیای به اصطلاح مدرن امروز، خانههای سالمندان است. جایی برای نگه داشتن پدران و مادران پیری که دچار ضعف و بیماری شدهاند تا وقتی که از دنیا بروند. علت ایجاد چنین مراکزی لذتجویی انسان امروز است. وقتی لذتجویی افراطی با شعار آزادی همراه شد هر چه را که مانع راهش باشد را کنار میزند و این مانع میتواند همسر، فرزند، پدر و یا مادر باشد.
تا وقتی پدر و مادر به او خدمات میدهند آنها را در کنار خودش میپسندد اما به محض اینکه آنها ضعیف شدند و از توان خدمات دادن باز ماندند و نیازمند خدمت اطرافیان شدند تبدیل به موجوداتی مزاحم میشوند و جای این موجودات مزاحم در بیرون از خانه و خانواده و در ساختمانی به نام خانه سالمندان خواهد بود.
اما قرآن در مورد سالمندان نگاه دیگری دارد. در جزء پانزدهم و در سوره اسراء خداوند اینگونه فرموده است که «وَقَضَى رَبُّكَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِيَّاهُ وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا ... ». در پنج آیه از قرآن کریم وجوب احسان به والدین آمده است که در اغلب آنها به عنوان دومین دستور بعد از توحید ذکر شده است.
معنی این مطلب این است که احسان به والدین در صدر اولویتهای لزوم احسان قرار دارد. اگر شخصی به اندازه محدودی امکان احسان برای او فراهم است مثلاً میتواند در زمینه مالی یا صرف وقت و زمان و رسیدگی، احسان کند؛ اگر فقط میتواند یک گزینه را انتخاب کند آن گزینه والدین او هستند.
آیه نمیگوید که فقط در صورتی که آنها حرف صحیح و منطقی زدند به آنها توهین نکن بلکه حتی اگر حرف خلاف منطق بزنند و بهانهگیری کنند باز فرزند حق ندارد به آنها حتی یک کلمه ساده «اف» بر زبان بیاورد. خداوند میفرماید: «وَلَا تَنْهَرْهُمَا» یعنی آنها را از خود مران. آنها را از خود مران و به خانه سالمندان نسپار.
مثل پرندهای که فرزندان خود را زیر پر و بال خود میگیرد در مقابل پدر و مادرت اینگونه باش و در عین حال این خدمت را متواضعانه انجام بده و فقط زیر پر و بال گرفتن کافی نیست. در مقابل پدر و مادر پیر خودت ذلیلانه و خاضعانه رفتار کن گویا وظیفه نوکری بر عهده داری نه مثل اربابی که مجبور است کاری را انجام دهد.
در ذیل آیه هم خداوند متعال دستور به دعا کردن برای والدین میدهد و این نکته را یادآوری میکند که چرا اینقدر باید در مقابل والدین حساس بود و میفرماید همه زحمت طاقت فرسای تو در سن خردسالی بر دوش آنها بوده و این اقدامات ما در مقابل الطاف آنها چیزی نیست.
قدردان زحمات پدر و مادرمان باشیم.
انتهای پیام