مسئله زن و خانواده از چالشبرانگیزترین موضوعات جهان امروز است. جهانی که سالهاست با جنبشهای آزادی خواهی زنان مواجه شده و نه تنها در ایران بلکه در همه کشورهای جهان تلاشهایی برای اصلاح قوانین و حمایت از زنان در حال انجام است.
در خصوص نگاه اسلام به زنان و مسائل مرتبط با خانواده نیز نظرات و دیدگاههای متعددی در طول تاریخ اسلام مطرح و تلاش شده قوانین براساس دیدگاه حقیقی اسلام و به دور از دیدگاههای شخصی یا برداشتهای سلیقهای از آیات و روایتها تدوین شود.
خبرگزاری ایکنا و مؤسسه شمیم ایمان و اندیشه با در نظر گرفتن همین چالشها، با هدف بررسی دیدگاههای اسلام در خصوص زن و خانواده با حضور حجتالاسلام والمسلمین محمد حاج ابوالقاسم دولابی، عضو مجلس خبرگان رهبری مجموعه آموزشی «خانواده و زن از دیدگاه قرآن» را تدوین کرده است.
در جلسه هجدهم موضوع «حفظ عفت و پیشگیری از ترویج بیحیایی در جامعه» مورد بررسی قرار گرفته است که در ادامه با هم میخوانیم و میبینیم.
«إِنَّ الَّذِينَ يُحِبُّونَ أَنْ تَشِيعَ الْفَاحِشَةُ فِي الَّذِينَ آمَنُوا لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَاللَّهُ يَعْلَمُ وَأَنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ؛ كسانى كه دوست دارند كه زشتكارى در ميان آنان كه ايمان آوردهاند شيوع پيدا كند براى آنان در دنيا و آخرت عذابى پردرد خواهدبود و خدا[ست كه] مىداند و شما نمیدانید».
برای تشکیل دادن، تحکیم و به تعالی رساندن خانواده نیاز به بسترهایی است که با وجود این بسترها، خانواده رو به رشد و تعالی حرکت میکند و اوج میگیرد. سوره مبارکه نور یک بسته جامع از دستورات الهی که به استحکام خانواده کمک میکند را بیان فرموده است. برای جلوگیری از رابطه نامشروع که موجب انهدام کانون خانواده است، فرموده اگر این رابطه اثبات شود و حداقل چهار نفر بر این رابطه شهادت بدهند باید به صورت علنی مجازات شرعی بر شخص جاری شود.
«الزَّانِيَةُ وَالزَّانِي فَاجْلِدُوا كُلَّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا مِائَةَ جَلْدَةٍ وَلَا تَأْخُذْكُمْ بِهِمَا رَأْفَةٌ فِي دِينِ اللَّهِ إِنْ كُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَلْيَشْهَدْ عَذَابَهُمَا طَائِفَةٌ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ؛ به هر زن زناكار و مرد زناكارى صد تازيانه بزنيد و اگر به خدا و روز بازپسين ايمان داريد در [كار] دين خدا نسبت به آن دو دلسوزى نكنيد و بايد گروهى از مؤمنان در كيفر آن دو حضور يابند».(آیه 2 سوره نور).
برای حفظ آبروی اشخاص فرموده است که اگر شخصی در این مورد شهادت دروغ بدهد، علاوه بر اینکه مجازات او به صورت علنی انجام خواهدشد، تا ابد شهادت او مورد پذیرش قرار نمیگیرد، مگر اینکه توبه کند و اصلاح شود.
«وَالَّذِينَ يَرْمُونَ الْمُحْصَنَاتِ ثُمَّ لَمْ يَأْتُوا بِأَرْبَعَةِ شُهَدَاءَ فَاجْلِدُوهُمْ ثَمَانِينَ جَلْدَةً وَلَا تَقْبَلُوا لَهُمْ شَهَادَةً أَبَدًا وَأُولَئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ؛ و كسانى كه نسبت زنا به زنان شوهردار مىدهند سپس چهار گواه نمىآورند هشتاد تازيانه به آنان بزنيد و هيچگاه شهادتى از آنها نپذيريد و اينانند كه خود فاسقند».(آیه چهارم سوره نور).
برای رعایت عفت اجتماعی به مؤمنان دستور میدهد اگر کسی در مسائل اخلاقی اتهامی را به مؤمنی نسبت داد، تا زمانی که این اتهام اثبات نشده است، موظف هستید این اتهام را رد کنید و حق ندارید در برابر این اتهام سکوت کنید چه برسد به اینکه آن را بپذیرید.
لَوْلَا جَاءُوا عَلَيْهِ بِأَرْبَعَةِ شُهَدَاءَ فَإِذْ لَمْ يَأْتُوا بِالشُّهَدَاءِ فَأُولَئِكَ عِنْدَ اللَّهِ هُمُ الْكَاذِبُونَ؛ چرا چهار گواه بر [صحت] آن [بهتان] نياوردند پس چون گواهان [لازم] را نياوردهاند اينانند كه نزد خدا دروغگويانند». (آیه 13 سوره نور). از مجموع این دستورات ضرورت حفظ عفت و پیشگیری از ترویج بیحیایی در جامعه استفاده میشود. همچنین قرآن کریم مؤمنان را به رعایت حریم خصوصی دعوت کرده است.
قطعاً خانه افراد حریم خصوصی آنها محسوب میشود. افراد باید در روابط خودشان با یکدیگر به این موضوع احترام بگذارند. در جزء 18 سوره نور میخوانیم: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَدْخُلُوا بُيُوتًا غَيْرَ بُيُوتِكُمْ حَتَّى تَسْتَأْنِسُوا وَتُسَلِّمُوا عَلَى أَهْلِهَا ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ؛ اى كسانى كه ايمان آوردهايد به خانههايى كه خانههاى شما نيست داخل مشويد تا اجازه بگيريد و بر اهل آن سلام گوييد اين براى شما بهتر است باشد كه پند گيريد». (آیه 27 سوره نور).
قض بصر، فروانداختن چشم در خانمها و آقایان و همچنین حدود حجاب و بیان محارم از دیگر موضوعاتی است که در این سوره مبارکه به آن امر شده است. «قُلْ لِلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِمْ وَيَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذَلِكَ أَزْكَى لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا يَصْنَعُونَ؛ به مردان با ايمان بگو ديده فرو نهند و پاكدامنى ورزند كه اين براى آنان پاكيزه تر است زيرا خدا به آنچه مىكنند آگاه است». (آیه 30 سوره نور).
به ازدواج درآوردن دختر و پسر و در واقع تلاش برای رفع برخی نیازها از راه صحیح از نکات دیگری است که در این سوره مبارکه به آن امر شده است. «وَأَنْكِحُوا الْأَيَامَى مِنْكُمْ وَالصَّالِحِينَ مِنْ عِبَادِكُمْ وَإِمَائِكُمْ إِنْ يَكُونُوا فُقَرَاءَ يُغْنِهِمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ؛ بىهمسران خود و غلامان و كنيزان درستكارتان را همسر دهيد اگر تنگدستند خداوند آنان را از فضل خويش بىنياز خواهد كرد و خدا گشايشگر داناست». (آیه 32 سوره نور).
از نکات دیگر که در جزء 18 به آن اشاره شده مسئله حریم خصوصی والدین در منزل است. علاوه بر اینکه این مسئله از طرف والدین مورد توجه قرار بگیرد و رفتارهای خودشان را در برابر فرزندان مدیریت کنند، باید به فرزندان هم آموزش دهند که برای ورود به خلوت پدر و مادر لازم است که اجازه بگیرند. «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لِيَسْتَأْذِنْكُمُ الَّذِينَ مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ وَالَّذِينَ لَمْ يَبْلُغُوا الْحُلُمَ مِنْكُمْ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ ...؛ اى كسانى كه ايمان آوردهايد قطعاً بايد غلام و كنيزهاى شما و كسانى از شما كه به [سن] بلوغ نرسيدهاند سه بار در شبانه روز از شما كسب اجازه كنند».(آیه 58 سوره نور).
اگر این قوانین رعایت شود خانه انسان مصداق خانهای الهی میشود که در آیات این سوره به آن اشاره شده است. «فِي بُيُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ وَيُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ يُسَبِّحُ لَهُ فِيهَا بِالْغُدُوِّ وَالْآصَالِ؛ در خانههايى كه خدا رخصت داده كه [قدر و منزلت] آنها رفعت يابد و نامش در آنها ياد شود در آن [خانه]ها هر بامداد و شامگاه او را نيايش مىكنند». (آیه 36 سوره نور).
نکته مهمی که باید مورد توجه قرار بگیرد این است که مسائلی که مطرح شد در فضای مجازی هم باید رعایت شود که از جمله میتوان به عفاف در کلام، عفاف در رفتار، عفاف در گفتوگوهای شخصی، گروهی و جمعی، عدم ارسال و پخش تصاویر و فیلمها و سخنان دروغ، شایعه و یا بهتان، احترام به حریم خصوصی افراد اشاره کرد. اینها از جمله مسائلی است که در فضای مجازی هم باید مورد توجه قرار گیرد و در فعالیتهای رسانهای مثل فضای حقیقی باید رعایت شود.
عدم رعایت این دستورات در فرهنگ غربی موجب گسترش بیعفتی و ولنگاری فرهنگی، سست شدن بنیان خانواده، افزایش بیماریهای مقاربتی و تجاوز جنسی شده است. به دلیل عدم پایبندی اخلاقی و مسئولیتگریزی مردان و زنانی که از راه غیر مشروع دارای فرزند شدهاند، یکی از آنها پس از دنیا آمدن فرزند تصمیم به ترک خانواده گرفته است و معمولاً کودکان به دنیا آمده از طریق نامشروع با مادرانی تنها زندگی میکنند.
براساس گزارش یک مؤسسه تحقیقاتی در سال 2017 میلادی 65 درصد از کودکان نامشروع با پدران یا مادران به صورت تنها زندگی میکردند. همچنین طبق آمار مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری، روند بیماریهای مقاربتی بعد از انقلاب جنسی غرب صعودی بوده است. همچنین بنابر گزارش بخش مبارزه با جرائم و مواد مخدر سازمان ملل نرخ تجاوز در آمریکا و کشورهای اسکاندیناوی و غرب اروپا بالاتر از نقاط دیگر جهان بوده است.
باید مراقب باشیم که غرب گرایان این بلا را بر سر فرهنگ غنی ما نیاورند.
انتهای پیام